________________
wwwwwwwwwwwwwwar
રામાયણ મેં આ ગ્રહસ્ય ૧૭૫ “હે મહર્ષે ! ઈસ સમય ઈસ ભૂમંડલપર એસા કૌન પુરુષ હે જે પુરુષોચિત સમસ્ત ગુણે કા આધાર હે,બલ ઔર ચારિત્ર સે સંપન્ન હ, પ્રાણીમાત્ર કા હિતકારી હે, ઈદ્રિયવિજયી, જિતક્રોધી ઔર તેજસ્વી હે; એવં જે કિસીકે પ્રતિ અસૂયા ન કરતા હતા તથા યુદ્ધક્ષેત્ર મેં જિસકે રોષ કે દેખ કર દેવતા ભી ડરતે હોં. યદિ ઐસે કોઈ મહાપુરુષ હ તો આપ ઉહે જાનતે હોંગે. મેં અત્યંત કૌતુહલ સે ઉનકી બાતેં સુનના ચાહતા હું.”
મર્યાદા-પુરુષોત્તમ કે અનુસંધાન મેં વ્યાકુળ તપ ક્લિષ્ટ મહર્ષિ વાલ્મિીકિ કે દ્વારા ઈસ પ્રકાર કે નવીન વિશ્વ-હિતકર પ્રશ્ન કે સુન દેવર્ષિ નારદ ને જે કુછ કહા થા, સો ઇસ પ્રકાર હૈ–
बहवो दुर्लभाश्चैव ये त्वया कीर्तिता गुणाः । मुने वक्ष्याम्यहं बुद्ध्वा तैर्युक्तः श्रूयतां नरः॥ इक्ष्वाकुवंशप्रभवो रामो नाम जनैः श्रतः । नियतात्मा महावीर्यो श्रुातमान्धृतिमान् घशी । बुद्धिमानीतिमान्वाग्मी श्रीमान्छत्रुनिबर्हणः । आजानुबाहुः सुशिराः सुललाटः सुविक्रमः ॥ समः समविभक्ताङ्गः स्निग्धवर्णः प्रतापवान् । पीनवक्षा विशालाक्षो लक्ष्मीवान्छुभलक्षणः । धर्मज्ञः सत्यसन्धश्च प्रजानां च हिते रतः । यशस्वी ज्ञानसम्पन्नः शुचिर्वश्या समाधिमान् ॥ प्रजापतिसमः श्रीमान्धाता रिपुनिषूदनः । रक्षिता जीवलोकस्य धर्मस्य परिरक्षिता ॥ रक्षिता स्वस्य धर्मस्य स्वजनस्य च रक्षिता । वेदवेदाङ्गतत्त्वज्ञो धनुर्वेदे च निष्ठितः ॥ सर्वशास्त्रार्थतत्त्वज्ञः स्मृतिमान्प्रतिभानवान् । सर्वलोकप्रियः साधुरदीनात्मा विचक्षणः ॥ सर्वदाभिगतः सद्भिः समुद्र इव सिन्धुभिः । आर्यः सर्वसमश्चैव सदैव प्रियदर्शनः ॥ स च सर्वगुणोपेतः कौशल्यानन्दवर्धनः । समुद्र इव गाम्भीर्ये धैर्येण हिमवानिव ॥ विष्णुना सदृशो वीर्ये सोमवत्प्रियदर्शनः । कालाग्निसदृशः क्रोधे क्षमया पृथिवीसमः ॥ धनदेन समस्त्यागे सत्ये धर्म इवापरः ।
(वा. २१० १,१-७ से १५) “હે મુને ! આપને જિન અતિ દુર્લભ ગુણોં કા નામ લિયા હૈ ઉન સબ ગુણે સે યુક્ત એક પુરુષ હૈ, મેં વિશેષરૂ૫ સે સમઝકર ઉનકે સંબંધ મેં આપકે બતલાતા હું, ધ્યાન દે કર સુનિયે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com