________________
રામાયણ મેં આદર્શ ગૃહસ્થ ३१-रामायण में आदर्श गृहस्थ
(લેખક:-મહામહોપાધ્યાય પં. શ્રીપ્રમથનાથજી “તર્લભૂષણ”)
આત્મસ્વરૂપ કી સમ્યફ ઉપલબ્ધિ કિયે બિના ઈસ સંસાર મેં કઇ ભી સામાજિક, નૈતિક ઔર આધ્યાત્મિક જીવન મેં સ્થિતિ ઔર ઉન્નતિ નહીં કર સકતા. યહ સિદ્ધાંત જૈસે વ્યક્તિ કે લિયે અખંડનીય સત્ય છે, જાતિ કે લિયે ભી વૈસે હી અનપેક્ષણીય જાજ્વલ્યમાન સચ હૈ. વ્યક્તિ ઔર જાતિ કે ઈસ આત્મસ્વરૂપ કી અનુભૂતિ આજકલ ભારત મેં ક્રમશઃ ક્ષીણાદપિ ક્ષીણતર હતી ચલી જ રહી હૈ ઔર ઇસકે પરિણામ સ્વરૂપ આજ હમ અપને કે ભુલા કર, “હમારે આત્મા કા સ્વરૂપ ક્યા હૈ ? હમારી જીવની શક્તિ કહાં હૈ ? ઔર હમારે જીવનસંગ્રામ મેં વિજય એવં શ્રી પ્રાપ્ત કરને કા અસાધારણ સાધન ક્યા હૈ ? ઇન બાત કી જ કે લિયે હમ પાશ્ચાત્ય સભ્યતા કા અનુકરણ કરને કે નિમિત્ત વ્યાકુલ હ કર ભટક રહે હૈં, પદપદ પર વ્યર્થ સંક૯૫ હા કર દેશવિદેશ મેં અપમાનિત ઔર લાંછિત હે રહે હૈ. જીવન ભારરૂપ હે રહા હૈ, ઔર મેહમયી આશા કા ક્ષીણ પ્રકાશ ભી ક્રમશઃ અંધકાર કે રૂપ મેં પરિણુત હતા જા રહા હૈ. ઇસ સર્વતોમુખી વિપત્તિ કે કરાલ કવલ સે ક્ટને કા જો સર્વપ્રધાન સાધન હૈ ઉસીકા નામ હૈ “રામાયણ. સનાતનધમાં હિંદુ કે આત્મસ્વરૂપ કે પહચાનને કે લિયે પ્રત્યેક હિંદૂ કે રામાયણ કા પાઠ કરના હી હોગા. વેદ, શ્રૌત, ગૃહ્ય ઔર ધર્મસૂત્ર, મહાભારત, પુરાણ, તંત્ર,
જ્યોતિષ, કાવ્ય ઔર નાટક આદિ મેં જિસકા વિસ્તાર હૈ; ન્યાય, વિશેષિક, સાંખ્ય, મીમાંસા ઔર વેદાંત મેં જિસકી અત્યંત કઠિનંતા સે સમઝ મેં આનેવાલે પારિભાષિક શબ્દ કે દ્વારા આલોચના કી ગયી હૈ; હિંદુ ધર્મ કે ઉસી ભૂમાત્મ તત્ત્વ કે સરલ ભાષા મેં વિવિધ રસેં કી સહાયતા સે સબકે મનઃપ્રાણ કો પ્લાવિત કર, જીવન કે અનુભ કે સાથ મિશ્રિત કર ઔર આનંદમય આસ્વાદન કે યોગ્ય બન કર રામાયણ હિંદુઓ કે જાતીય જીવન કે સંગઠન કા સર્વપ્રધાન સાધન બન ગયી હૈ. યહ રામાયણ હી હમારે વિશૃંખલ
ઔર ઉદ્દેશ્યહીન જાતીય જીવન કે ફિર સે સંગઠિત કરેગી. યહી વિશ્વાસ ઔર યહી આશા આજ ભી દેશ કે સનાતનધમાં નેતાઓ કે ઉનકે ગંતવ્ય પથ મેં પૂર્ણ સહાયતા દે રહી હૈ. મેરા દૃઢ વિશ્વાસ હૈ કિ ભવિષ્ય મેં યહ વિશ્વાસ હી હમારી સમસ્ત સંગઠન શક્તિથી કા કેન્દ્રસ્થાન બનેગા.
ગૃહસ્થજીવન હી જાતિ કે ઈહલૌકિક ઔર પારલૌકિક અમ્યુદય કા અનિવાર્ય સાધન હૈ. ઇસ ગૃહસ્થજીવન કી ધર્મ કે Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com