________________
જે દીવાની અદાલતમાં ખરે માનવામાં આવ્યા હોય તે એક રાજ્યદ્વારી તપાસમાં એક રાજકતો સામે ટકી શકે નહીં. ૧૮૮૬ માં બન્ને પક્ષે કલ કીટીંજના આ ઠરાવથી વાકેફગાર હોવા જોઈએ, અને કેલકરાર કાયમ રહે તે જે ઈરાદો હોત તો હું નથી ધારતે કે તેવું સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કેમ લખવામાં આવ્યું ન હોત.
તેથી મારે અત્યાર સુધી પાલીતાણે દરબારને દર વર્ષે અપાતા રૂા. ૧૫૦૦૦) ને બદલે આપવાની વાર્ષીક ઉધડ રકમ નક્કી કરવાનું, અને હાલના સંજોગોમાં તે રકમ કેટલા વરસ સુધી અને પાવી જોઈએ તે વ્યાજબીપણે ઠરાવવાનું રહે છે. અને તે મુદત પુરી થયા બાદ કઈ પદ્ધત્તિ રાખવી તે કહેવાને હું સ્વતંત્ર છું.
૪ આ મુદ્દા નક્કી કરવા પહેલાં રકમનો પ્રકાર અને પાલીતાણું દઆરના રાજદ્વારી હકક સંબંધી દલીલો જે આગળ લાવવામાં આવી છે તે વિષે સ્પષ્ટીકરણ કરવાની જરૂર છે. જૈન કોમ મોટી અને બહોળા ભાગમાં પથરાએલી હોવાથી આ સવાલે ઘણી આતુરતા ઉત્પન્ન કરી છે. જેનેએ પોતાનાં નાણાંની મદદવડે ખાસ મુદ્દાઓ સંબંધી ભ્રમણા ફેલાવવાનું અને આ સવાલનો જેમને નિર્ણય કરવાનો છે તે બ્રીટીશ સત્તાવાળાઓ ઉપર દબાણ લઈ જવાના હેતુથી કેટલાક વર્તમાન પત્રોમાં તેમના લાભનું વિસ્તૃત પ્રચારકાર્ય ચલાવવામાં આવતું રહ્યું છે. એક દીવાની અદાલતમાં ચલાવવામાં આવે તે જે એક દીવાની સ્વરૂપને આ મુકદ્દમો હોત તો આમાંના કેટલાક પત્રો ખચીત જ કેરટના તીરસ્કારના ગુન્હા માટે ગુન્હેગાર ઠરત. આ લડતમાં ઘણી ખોટી હકીકત, ઘણા અર્ધસત્ય અને સંબંધ વિનાના અવતરાને ખાસ ઉપયોગ કરવામાં આવ્યા છે અને તે ઉપરથી ખોટાં અનુમાન ખેંચવામાં આવ્યાં છે. આ મુકદ્દમાની મારી સુનાવણું દરમ્યાન આમાંના કેટલાક મારી પાસે રજુ થવાથી બને તેટલા સુધારવાની જરૂર છે. - ૫ પહેલાં તો એવી દલીલ કરવામાં આવી છે કે દરબારને અપાતી રકમ એ કર નહીં પણ બંને પક્ષોએ પરસ્પરના લખતમાં ઠરાવ્યા પ્રમાણે કરાતી સેવાને બદલો છે. આના ટેકામાં મેગલ શહેનશાહોની સનંદને અને હાલના ઠાકોરસાહેબની પહેલાંના રાજકર્તા
( ૪૯ )
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com