________________
आगम (४०)
[भाग-3] “आवश्यक"- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः ) १ अध्ययनं , नियुक्ति: [११४,११५], भाष्यं H, विभा गाथा [१२६२-१२६७], मूलं F /गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्तिः ।
प्रत
सूत्रांक
SACRECAS
दीप अनुक्रम
विदेहतीर्थकरतीर्थेषु भरतैरावतभानिमध्यद्वाविंशतितीर्थकरतीर्थेषु च साधूनामवसेवं, तेषामुपस्थापनाया अभावात्, उक्तं च-18 "सबमिणं सामाइय छयाइविसेरुओ पुणो भिन्नं । अविसेसिय सामाइय ठियमिह सामन्नसन्नाए ॥१॥ सावज्जजोगविरइति तत्य सामाइयं दुहातं च । इतरमावकहतिय पढमं पढमंतिमजिणाणं ॥२॥तित्येसु अणारोवियवयस्स सेहस्स येवकालीयं । सेसाणमायकहियं तित्थेसु विदेहयाणं च ॥३॥"(वि.१२६२-४) ननु चेत्वरमपि सामायिक करोमि भदन्त ! सामायिक याव-13 जीव' मित्येवं यावदादुरागृहीतं, तत उपस्थापनाकाले तत्परित्यजतः कथंनप्रतिज्ञाभङ्गः, आह च-"नणु जावजीवाए इत्तरियपि गहियं मुयंत सा होइ पइण्णालोवो, जहावकहियं मुयंतस्स ॥१॥" (वि.१२६५) उच्यते-ननु प्रागेवोतं-सर्वमेवेदं चारि-12 त्रमविशेषतः सागायिक, सर्वत्रापि सर्वसावद्ययोगविरतिसद्भावात्, केवलं छेदादिविशुद्धिविशेषैविशेष्यमाणमर्थतः शब्दान्त-18 रतश्च नाना भजते, ततो यथा यावत्कषिकं सामायिकं छेदोपस्थापनं वा परमविशुद्धिविशेषरूपसूक्ष्मसम्परायादिचारित्रावाप्तौनङ्गमास्कन्दति तथेत्वरमपि सामायिक विशुद्धिविशेषरूपच्छेदोपस्थापनावाप्ती, यदि हि प्रव्रज्या परित्यज्यते तर्हि तदा अद्यते, न तु तस्यैव विशुद्धि विशेपच्छेदोपस्थापनावाप्ती, उक्तं च-"नणु भणियं सर्व चिय, सामाइयमिणं विसुद्धितो भिन्नं। यजविरइमइयं को वयलोयो विसुद्धीए?॥उन्निक्खमतोभंगो जो पुणतं चिय करेइ सुद्धय।सन्नामेत्तविसिटुं सुहुमंपि तस्स को भो ॥२॥"(वि.१२६६-७)तथा छेदोपस्थापनं भवेत् द्वितीय,तत्र छेदः पूर्वपर्यायस्य उपस्थापना च महाव्रतेषु। पसिन् चारित्रे तत् छेदोपस्थापनं, तच्च द्विधा-सातिचारं निरतिचारंच, तत्र निरतिचारं यत् इत्वरसामायिकवतः शैक्षस्यारो-18 प्यते, तीर्थान्तरसमान्तौ वा, यथा पार्श्वनाथतीर्थावर्द्धमानस्वामितीर्थ सङ्कामतः पञ्चयामधर्मप्रतिपचौ,सातिचारं यन्मूलगुण
Eden
~259~
