________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
[-]
दीप
अनुक्रम
[-]
[भाग-3] “आवश्यक”- मूलसूत्र - १ (निर्युक्तिः + वृत्तिः) १
अध्ययनं [-], निर्युक्तिः [ १०३ ], भाष्यं [-] वि० भा० गाथा [-], मूलं [- /गाथा - 1
पूज्य आगमोद्धारकश्री संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनिर्युक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्तिः
उपोद्धारनिर्युतिः
॥११०॥
भावः, क्रिया तु तपःसंयमरूपत्वादित्यमुपकुरुते, शोषवतीति शोषकं, किन्तदित्याह - तापयत्यनेकभवोपात्तमष्टप्रकारं ज्ञानादी. कर्मेति तपः, तत् शोषकत्वेनोपकुरुते, तत्स्वभावत्वात्, गृहकचवरोज्झनक्रियया तच्छोधने कर्मकरपुरुपत्रत्, तथा संगमनं नामुपक संयमः, भावेऽल्प्रत्ययः, आश्रव द्वारविरमणमितियावत्, शब्दः पृथग्ज्ञानादीनां प्रक्रान्तफलसिद्धी भिन्नोपकारकत्वा-रिता १० वधारणार्थः, गोपनं गुप्तिः, स्त्रियां क्तिप्रत्ययः, आगन्तुककर्म्मकचचरनिरोध इति हृदयं, गुष्टिकरणशीलो गुप्तिकरो, हेतुतच्छीलानुकूलेष्वित्यादिना टप्रत्ययः, किमुक्तं भवति ! -संयमोऽप्यपूर्वकर्म्मकचचरागमननिरोधेनोपकुरुते, तत्स्वभावत्वात्, गृहशोधने पवनप्रेरितकचवरागमननिरोधेन वातायनादिस्थगनवत्, एवं व त्रयाणामेव, अपिशब्दोऽवधारणे, अथवा सम्भावने, किं सम्भावयति । त्रयाणामपि ज्ञानादीनां किंविशिष्टानाम् ? - निश्चयतः क्षायिकाणां न तु क्षायोपश्रमिकानामपि, समायोगे-संयोगे मोक्षः - सर्वथा अष्टविधकर्ममलवियोगलक्षणः जिनानां शासनं जिनशासनं तस्मिन् 'भषितः उक्तः, नन्वेवं सति 'सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राणि मोक्षमार्ग' इत्यागमो विरुध्यते, सम्यग्दर्शनमन्तरेणोकलक्षणज्ञानादित्रयादेव मोक्षप्रतिपादनाद्, नैष दोषः, ज्ञानग्रहणेन तस्यापि ग्रहणाद्, अन्यथा ज्ञानत्वायोगात्, अरु एवान्यत्र चतुष्टवमुक्तं - "ज्ञानं सुमार्गदीपं सम्यक्त्वं तदपराङ्मुखत्वाव । चारित्रमास्रवनं क्षपयति कर्माणि तु तपोऽद्धिः ॥ १ ॥” इति । इह यत् प्राग्निर्युतिकृताऽभ्यधावि श्रुतज्ञानेऽपि जीवो वर्त्तमानः सन् न प्राशोति मोक्षमिति, तत्प्रतिज्ञागाथासूत्रं, तचैव सूत्रसूचितः खस्वयं हेतुरवगन्तव्यः, कुतः १, तख क्षायोपशमिकत्वात्, दृष्टान्तोऽपि सूत्रसूचितोऽयमवधिज्ञानवदिति, क्षायिकज्ञानाद्यवाशौ च मोलाचाधिरिति तत्त्वं, ततः श्रुतस्यैव क्षायोपशमिकभानमुपदर्शयति
For Prate & Personal Use Orty
~ 242~
॥ ११०॥
janelibrary org
