________________
आगम
(४०)
[भाग-3] “आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १
अध्ययनं , नियुक्ति: [१७], भाष्यं , विभा गाथा [७६८,७७१], मूलं - गाथा-] । पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्तिः ।
प्रत सूत्रांक
मोयइ जमसंतयदिसो अंतोऽवि ठिओन सबत्तो ॥२॥" (वि.७६८) शेषास्तियनरा देशेन-एकदेशेन पश्यन्ति, 'सर्व वाक्य सावधारणमिष्टितश्चावधारणविधि'रिति एवमवधारणीयः-शेषा एव देशतः पश्यन्ति, नतु शेषा देशतः एव, तिर्यङ्नराणां देशतः सर्वतश्च यथायोगमवधिना दर्शनात्, उक्तं च-"सेसे च्चिय देसेणं, न उ देसेणेव सेसया किं तु । देसेण सबओडवि य पेच्छंति नरा तिरिक्खाय ॥"(वि.७७१) अथवाऽन्यथा व्याख्यायते-नैरयिकदेवतीर्थकुरा एवावधेरवाह्या भवन्ति, किमुक्तं भवति?-नियतावधयो भवन्ति, नियमेनैषामवधिर्भवतीति भावः, एवं चाभिहिते सति संशयः-किं ते देशेन पश्यन्ति उत सर्वतः, ततः संशयापनोदार्थमाह-पश्यन्ति सर्वतः खलु-सर्वत एव तेनावधिना नैरयिकादयो, नतु देशतः, अत्र पर आह-ननु पश्यन्ति सर्वतः खल्वित्येतावदेवास्तामवधेरवाह्या भवन्तीत्येतन युकं, यतो नियतावधित्वप्रतिपादनार्थमिदमुच्यते, नियतावधित्वं च देवनारकाणां 'दोण्हं भवपञ्चइयं, तंजहा-देवाणं नेरइयाणं चेति वचनसाम
र्थ्यात्सिद्ध तीर्थकृतां तु पारभविकावधिसमन्वागमस्याति प्रसिद्धत्वात, उच्यते-इह यद्यपि 'दोण्हं भवपचइयं' इत्यादिवचनतो नैरयिकादीनां नियतावधित्वं लब्धं, तथापि सर्वकालं तेषां नियतोऽवधिरिति न लभ्यते, ततः सर्वकालं नियतावधित्वख्यापनार्थमवधेरवाह्या भवन्तीत्युक्तम् , आह-यद्येवं तीर्थकृतामवधेः सर्वकालावस्थायित्वं विरुध्यते, न, छद्मस्थकालस्यैव तेषां विवक्षणात्, शेष प्राग्वत् ॥ गतं देशद्वारम् । इदानी क्षेत्रद्वारं विवरीषुराह
संखेज्जमसखेजो, पुरिसमबाहाए खेसओ ओही। संबद्धमसंबद्धो लोगमलोगे य संबद्धो ॥ ७॥ इह कश्चित् क्षेत्रतोऽवधिरवधिमति जीवे प्रदीपे प्रभापटलमित्र सम्बद्धो-लग्नो भवति, जीवावष्टन्धक्षेत्रादारभ्य निर
कटCAR
दीप अनुक्रम
Furune Fersonals
~171
