________________
आगम
(४०)
[भाग-3] “आवश्यक- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) १ अध्ययनं , नियुक्ति: [५८,५९], भाष्यं H, वि०भा गाथा [७३०-७३२], मूलं - /गाथा-] पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधिता मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता आगमसूत्र [४०] मूलसूत्र [१] आवश्यकनियुक्ति एवं मलयगिरिसूरिरचिता वृत्तिः ।
प्रत सूत्रांक
H
दीप अनुक्रम
आव.मल. तगुणहानिः४ असवातगुणहानिः ५ अनन्तगुणहानिः ६, एतयोश पद्विधवृद्धिहान्योर्मध्यादवधिविषयभूतक्षेत्रकालयो- लन्ध्यकउपोदातेहाराद्यतभेदद्वयवर्जिता चतुर्विधा वृद्धिहनिर्वा भवति, अनन्तभागवृद्धिरनन्तगुणवृद्धिों तथा अनन्तभागहानिरनन्तगुण- स्थानं . अवधी |हानिर्वा क्षेत्रकालयोने सम्भवति, अवधिविषयभूतक्षेत्रकालयोरानन्त्याभावात् , इयमत्र भावना-यावत् क्षेत्रं प्रथममवधिना व्यादिवृ
13 प्रबर्द्धमानाख्येन दृष्टं ततः प्रतिसमयं स प्रवर्द्धमानोऽवधिः कश्चिदसङ्ख्यातभागवृद्धं पश्यति कोऽपि सङ्ख्यातभागवृद्धं कोऽपि सादिवों ॥७१॥
सङ्ख्यातगुणवृद्धमपरोऽसङ्ख्यातगुणवृद्ध, तथा यावत् क्षेत्र प्रथममवधिना हीयमानेन दृष्टं ततः प्रतिसमयमसङ्ख्यातमा- गा.५८-९ गहीनं कश्चित्पश्यति कश्चित्सङ्ख्यातभागहीनं कोऽपि सङ्ख्यातगुणहीनमन्योऽसङ्ख्यातगुणहीनं, एवं क्षेत्रस्य वृद्धिहर्हानिर्वा चतुर्विधा भवति, इत्थं कालेऽपि वृद्धिहान्योश्चातुर्विध्य भावनीयम्, द्रव्येषु पुनरवधिविषयभूतेषु द्विविधा वृद्धिर्हानिर्वा 8 भवति, तथाहि-यावन्ति द्रव्याणि प्रथममवधिना दृष्टानि ततः परं कोऽपि तेभ्योऽनन्तभागाधिकानि पश्यति, अपरस्तु,
तेभ्योऽनन्तगुणवृद्धानि, नत्वसङ्ख्यातभागादिना वृद्धानि, तथास्वाभाव्यात्, तथा ततः परं कोऽपि पूर्वोपलब्धेभ्योऽनन्त४ भागहीनानि द्रव्याणि पश्यति, अपरस्त्वनन्तगुणहीनानि, नत्वसमातभागादिना हीनानि, तथास्वाभाव्यादेव, पर्यायेषु
पुनः पूर्वोक्ता षड्विधाऽपि वृद्धिर्हानिर्वा भवति, उक्कं च-"पइसमयमसंखिजइभागहियं कोइ संखभागहियं । अन्नो , संखेजगुणं खित्तमसंखिजगुणमण्णो ॥ २॥ पेच्छइ विवड्डमाणं, हायंतं वा तहेव कालंमि । नाणंतवुड्डि-हाणी पेच्छइ ७१॥ ४ जे दोऽवि नाणंते ॥३॥दधमणंतसहियं अणंतगुणवुहियं च पेच्छेजा। हायंत वा भावम्मि, छबिहा बुहि-हाणीओ" ॥॥
(वि.७३०-२) एतेषां च द्रव्यक्षेत्रकालभावानां परस्परं संयोगे चिन्त्यमाने एकस्य वृद्धावेवापरस्य वृद्धिः, नत्वेकस्य हाना
~1640