________________
आगम
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [८], मूलं [-] / गाथा ||१५|| नियुक्ति: [२५९...]
(४३)
कापिलीयाध्य. ८
प्रत सूत्रांक ||१५||
उत्तराध्य. च तान्यनन्ततया कर्माणि च-क्रियमाणतया ज्ञानावरणादीनि बहुकर्माणि तानि लेप इस लेपो बहुकम्मेणां या
लेप-उपचयो बहुकर्मलेपस्तेन लिप्ता-उपचिता बहुकर्मलेपलिप्तास्तेषा 'बोधिः' प्रेत्य जिनधर्मावाप्तिः भवति' बृहद्वृत्तिः
जायते 'सुदुर्लभा' अतिशयदुरापा, 'तेषाम्' इति ये लक्षणादि प्रयुञ्जते, पठन्ति च-'बोही जत्थ सुदुलहा तेसिं'ति ॥२९॥ बोधिर्यत्र-संसारे सुदुर्लभा तेषाम्-अनुपरियतामिति योजनीय, यतश्चैवमुत्तरगुणविराधनायां दोषस्ततस्तदाराधना
यामेव यतितव्यमितिभावः इति सूत्रार्थः ॥ आह-किममी द्रव्यश्रमणा जानन्तोऽप्येवं लक्षणादि प्रयुञ्जते !, उच्यते, हा लोभतः, अत एव तदाकुलितस्यात्मनो दुष्पूरतामाहहै कसिणंपि जो इस लोयं पडिपुन्नं दलेज एगस्स । तेणावि से ण संतुस्से इइ दुप्पूरए इमे आया ॥१६॥
व्याख्या-'कृत्स्नमपि' परिपूर्णमपि यः' सुरेन्द्रादिः 'इम' प्रत्यक्षं 'लोकं' जगत् 'परिपूर्ण' धनधान्यहिरण्यादिभृतं ६'दलेज'त्ति दद्यात् , किंबहुभ्यः ? इत्याह-'एकस्स'त्ति एकस्मै कस्मैचित् कथञ्चिदाराधितवते, 'तेनापि' धनधाद न्यादिभृतसमस्तलोकदायकेन, हेतौ तृतीया, 'से' इति स 'न सन्तुष्येत्' न दृष्येत् , किमुक्तं भवति ?-ममैतावद्दद
ताऽनेन परिपूर्णता कृतेति न तुष्टिमापात् , उक्तं हि-न वह्निस्तृणकाप्ठेपु, नदीभिर्वा महोदधिः। न चैवात्माऽथसासारण, शक्यतपेयितुं कचित् ॥१॥ यदि स्याद्रनण्णोऽपि, जम्बूद्वीपः कथश्चन । अपर्याप्तः प्रहर्षाय, लोभातेय जिनः स्मृतः॥२॥" 'इतिः' एवमर्थे, एवम्-अमुनोक्तन्यायेन दुःखेन-कृच्छ्रेण-पूरयितुं शक्यः दुष्पूरः दुष्पूर एवं
दीप अनुक्रम [२२३]
९५॥
Furammarwata tiwand
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~93~
