________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [७], मूलं [-] / गाथा ||१२|| नियुक्ति: [२४९...]
प्रत
सूत्रांक ||१२||
उत्तराध्य पा(पा०४-३-१२६) बुञ् 'कामाः' विषयाः, 'देवकामाना' देवसम्बन्धिनां विषयाणाम् 'अन्तिके समीपे, अन्तिकोपादानं ।
औरभ्रीबृहदृत्तिः
च दूरेऽनवधारणमपि स्यादिति, किमित्येवम् ?,अत आह-'सहस्रगुणिताः सहस्रताडिता 'भूयः' अतिशयेन बहु, बहूनलयाध्य७
वारानित्यर्थः, मनुष्यायुःकामापेक्षयेति प्रक्रमः, अनेनैषामतिभूयस्त्वं सूचयन् कार्पोपणसहस्रराज्यतुल्यतामाह, 'आयुः || ॥२७७॥
जीवितं, कामाच-शब्दादयः, 'दिविय'त्ति दिवि भवा दिव्याः "धुप्रागपागुदप्रतीचो यदि"ति (पा०४-२-१०१) दियत् , त एव दिव्यकाः, इह चादौ 'देवकामाण अंतिए'त्ति काममात्रोपादानेऽपि 'आउं कामा य दिविय'त्ति आयु
लापोऽप्युपादानं तत्रत्यप्रभायादीनामपि तदपेक्षयैवंविधत्वख्यापनार्थ, यद्वा 'सूचनात् सूत्र'मिति पूर्वत्राप्यायुपः सूचि४ तत्वाददोष इति सूत्रार्थः ।। मनुष्यकामानासेव काकिण्यानफलोपमत्वं भावयितुमाह
___ अणेगवासानउया, जा सा पण्णवओ ठिई । जाइं जीयंति तुम्मेहा, जाण वाससयाउए ॥ १३ ॥ wi व्याख्या-अनेकानि-बहूनि तानि चेहासङ्खयेयानि वर्षाणि-वत्सराणि तेषां नयुतानि-सहयाविशेषाणि वर्णनयु-15
साग्यनेकानि च तानि वर्षनयुतानि च अनेकवर्षनयुतानि “खरोऽन्योऽन्यस्य” इति प्राकृतलक्षणात् सकाराकारदीर्घत्वम् , एवमन्यत्रापि खरान्यत्वं भावनीयं,यदिवाऽनेकानि वर्पनयुतानि येषु तान्यनेकवर्षनयुतानि, उभयत्रार्थात् पल्यो। पमसागरोपमाणीतियावत् , नयुतानयनोपायस्त्वयम्-चतुरशीतिवर्षलक्षाः पूर्वाङ्गं, तच पूर्वाशन गुणितं पूर्व, पूर्व (क्रमेणेकानविंशतिवारान्)चतुरशीतिलक्षाहतं नयुताझं,नयुताङ्गमपि चतुरशीतिलक्षाभिताडितं नयुतं,केवमुच्यत इत्या।
दीप
अनुक्रम [१९०]
||२७७॥
(EducatomiN
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~56~
