________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [७], मूलं [--1 / गाथा ||८-९|| नियुक्ति: [२४९...]
14 बृहद्धृत्तिः
प्रत
सूत्रांक ||८-९||
R
उत्तराध्य. व्याख्या-आसनं शयनं यानमिति प्राग्वत् , नवरं भुक्त्वेति सम्बन्धनीयं, 'यित्ते'त्ति वित्तं द्रव्यं, 'कामान् मनो-1 | औरश्रीशब्दादीन् 'भुक्त्वा' उपभुज्य,दुःखेनात्मनः परेषां च दुःखकरणेन सुष्ठु-आदरातिशयेनाहृतम्-उपार्जितं दुःखाहृतं,यद्वा
याध्य.७ प्राकृतत्वात् दुःखेन संहियते-मील्यते स्मेति दुःसंहृतं धनं' द्रव्यं हित्वा' आसनाधुपभोगेन घृताद्यसद्वययेन च त्यक्त्वा, ॥२७॥ तथा च मिथ्यात्वादिकर्मबन्धुहेतुसम्भवाद् 'बहु' प्रभूतं 'सञ्चित्य' उपाय रजः' अष्टप्रकारं कर्म, ततः किमित्याह
'ततो'त्ति ततो रजःसञ्चयात् तको वा सञ्चितरजाः, कर्मणा गुरुरिव गुरुः अधोनरकगामितया कर्मगुरुः, 'जन्तुः'। प्राणी 'प्रत्युत्पन्नं' वर्तमानं तस्मिन्परायणः-तन्निष्ठः प्रत्युत्पन्नपरायणः, एतावानेव लोकोऽयं,यावानिन्द्रियगोचरः' इति । नास्तिकमतानुसारितया परलोकनिरपेक्ष इतियावत् , 'अएव'त्ति अजः-पशुः, स चेह प्रक्रमादुरभ्रस्तद्वत् 'आगयाएसेत्ति प्राकृतत्वादागते-प्राप्ते आदेशे-पाहुणके, एतेन प्रपश्चितज्ञविनेयानुग्रहायोक्तमेयोरभ्रदृष्टान्तं स्मारयति, किमित्याह
'मरणान्ते' प्राणपरित्यागात्मनि, अवसाने शोचति, किमुक्तं भवति ?-यथाऽऽदेशे आगते उरभ्र उक्तनीत्या शोचति, दतथाऽयमपि धिङ्मा विषयच्यामोहत उपार्जितगुरुकर्माणं, हा ! केदानी मया गन्तव्यमित्यादिप्रलापतः खिद्यते,
अत्यन्तनास्तिकस्यापि प्रायस्तदा शोकसम्भवादिति सूत्रद्वयार्थः ।। अनेनैहिकापाय उक्तः, सम्प्रति पारभविकमाह- ॥२७५।। तओ आउ परिक्खीणे, चुतदेहा विहिंसगा। आसुरियं दिसं बाला, गच्छंति अवसा तमं ॥१०॥ व्याख्या-'ततः' शोचनानन्तरं 'तको वा' उपार्जितगुरुका 'आउ'त्ति आयुपि तद्भवसम्बन्धिनि जीविते |
दीप
अनुक्रम
[१८६
-१८७]
R
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~52
