________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [१९], मूलं [-1 / गाथा ||२४-४३|| नियुक्ति : [४१४...]
प्रत
सूत्रांक
||२४-४३||
तोपामियं कापोती येयं वृत्तिः-निर्वहणोपायः, यथा हि ते नित्यशङ्किताः कणकीटकादिग्रहणे प्रवर्त्तन्ते, एवं भिक्षु
रप्येषणादोपशवयेच भिक्षादौ प्रवर्तते, सा च दुरनुचरत्वेन दारयति कातरमनांसीति दारुणेत्युत्तरेण योगः, अभि-12
धेयवशाच लिङ्गविपरिणामः, उपलक्षणं चैतत्समस्तोत्तरगुणानामिति, याचेह ब्रह्मत्रतस्य पुनर्दुद्धरत्या भिधानं तदस्याति६ दुष्करत्वख्यापनार्थम् ॥ उपसंहारमाह-सुखं-सातं तस्योचितो-योग्यः सुखोचितः 'सुकुमारः' अकठिनदेहः 'सुमजितः' सुप्तु सपितः, सकलनेपथ्योपलक्षणं चैतत्, इह च सुमजितत्वं सुकुमारत्वे हेतुः, उभयं चैतत्सु
खोचितत्वे, अतश्च 'न हुसि'त्ति नैव असि-भवसि 'प्रभुः' समर्थः 'श्रामण्यम्' अनन्तरोदितगुणरूपम् 'अणुपालेउ'न्ति | ४ अनुपालयितुम् , इह च सुखोचितत्वाभिधानमनीशो हीरशं दुःखमपि न दुःखमिति मन्यते ॥ पुनरप्रभुत्वमेवोदा-14 दहरणैः समर्थयितुमाह-'अविश्रामः' यत्रोदते न विश्रम्यते 'गुणानां' यतिगुणानां 'तुः' पूरणे 'महाभरः' महासमूहो
गुरुको लोहमार इव यो दुर्वहः स वोढव्य इति शेषः, त्वं तु सुखोचित इत्यतो न प्रभुरसीत्युत्तरत्रापि योजनीयम् ॥ आकाशे गङ्गाश्रोतोचद् दुस्तर इति योज्यते, लोकरूढ्या चैतदुक्तं, तथा प्रतिश्रोतोवत्' यथा प्रतीपं जलप्रवाहो 'दुस्तरः दुःखेन तीर्यत इति, वाहुभ्यां 'सागरो चेव'त्ति सागरवच दुस्तरो यः सः 'वरितव्यः' पारगमनायावगाहयितव्यः, कोऽसौ ?, गुणाः-ज्ञानादयस्त उदधिरिव गुणोदधिः, कायवाअनोनियत्रणा चात्र दुष्करत्वे हेतुः, 'निराखादः' नीरसो विषयगृद्धानां बरस्यहेतुत्वात् ॥ 'अही'त्यादि, अहिरियैकोऽन्तो-निश्चयो यस्याः सा तथा,
दीप अनुक्रम [६३०-६५७]
SamEducatam intimational
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~414~