________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [१८], मूलं [-1 / गाथा ||३०-३१|| नियुक्ति: [४०३...]
प्रत
सूत्रांक
||३०
-३१||
उत्तराध्य.
पडिक्कमामि पसिणाणं, परमंतेहिं वा पुणो । अहो उढिओ अहोरायं, इइ विजा तवं चेर ॥ ३१॥ संयतीया
प्रतीपं कामामि प्रतिक्रामामि-प्रतिनिवर्ते, केभ्यः ?-'पसिणाणं'ति सुब्व्यत्ययात् 'प्रश्नेभ्यः' शुभाशुभसूचकेभ्यो-18 वृहद्वृत्तिः
ध्य. १८ दाऽङ्गुष्ठप्रश्नादिभ्यः, अन्येभ्यो वा साधिकरणेभ्यः, तथा परे-गृहस्थास्तेषां मन्त्राः परमन्त्राः-तत्कार्यालोचनरूपास्तेभ्यः,| ॥४४६॥ 'या' समुच्चये 'पुनः' विशेषणे, विशेषेण परमन्त्रेभ्यः प्रतिक्रमामि, अतिसावद्यत्वात्तेषां, सोपस्कारत्वात्सूत्रस्यामु
मनाऽभिप्रायेण यः संयम प्रत्युत्थानवान् सः 'अहो' इति विस्मये 'उत्थितः' धर्म प्रत्युद्यतः, कश्चिदेव हि महात्मैवंविधः
संभवति 'अहोरात्रम्' अहर्निशम् 'इति' इत्येतदनन्तरोक्तं 'विज'त्ति विद्वान् जानन् 'तवं ति अवधारणफलत्वाद्वाहै क्यस्य तप एव न तु प्रश्नादि 'चरेः' आसेवखेति सूत्रार्थः । पुनस्तस्थिरीकरणार्थमाह
जं च मे पुच्छसी काले, सम्मं सुरेण (बुद्धण) चेयसा । ताई पाउकरे वुद्धे, तं नाणं जिणसासणे ||३२॥
यथ 'मे' इति मां 'पृच्छसि' प्रश्नयसि 'काले' प्रस्तावे 'सम्यगवुद्धेन' अविपरीतबोधवता 'चेतसा' चित्तेन, लक्षणे : दतृतीया, 'ता' इति सूत्रत्वात्तत् पाउकरे'चि 'प्रादुष्करोमि' प्रकटीकरोमि प्रतिपादयामीतियावत् , 'बुद्धः' अवगत*सकलवस्तुतत्वः, कुतः पुनर्बुद्धोऽसयत आह-तदिति यत्किञ्चिदिह जगति प्रचरति ज्ञान-यथाविधवस्त्ववबोध
रूपं तजिनशासनेऽस्तीति गम्यते, ततोऽहं तत्र स्थित इति तत्प्रसादाबद्धोऽस्मीसभिप्रायः, इह च यतस्वं सम्य-31 गबुद्धेन चेतसा पृच्छस्यतः प्रतिक्रान्तप्रश्नादिरप्यहं यत्पृच्छसि तत्प्रादुष्करोमीयतः पृच्छ यथेच्छमित्वदम्पयाँधे ।
दीप अनुक्रम [५८९-५९०]
For
any
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~393
