________________
आगम
(४३)
प्रत
सूत्रांक
||१-१०||
दीप
अनुक्रम
[५२२
-५३१]
Jam Educator
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि ” - मूलसूत्र - ४ ( मूलं + निर्युक्तिः+वृत्तिः) अध्ययनं [१६], मूलं [१०] / गाथा ||१-१०||
निर्युक्ति: [३८५...]
पठ्यते च 'धर्म्मलडं'ति धर्मः- उत्तमः क्षमादिरूपः यथाऽऽह वाचक:- 'उत्तमः क्षमामार्दवार्जवसत्यशौच संयमतपस्त्यागाकिञ्चन्यत्रह्मचर्याणि धर्मः" (तत्त्वार्थ अ०९ सू०६) इति, तं ' लब्धुं' प्राप्तुं कथं ममायं निरतिचारः स्यात् इति, 'मितम्' 'अद्धमसणस्स' इत्याद्यागमोक्तमानान्वितमाहारमिति गम्यते, 'काले' प्रस्तावे 'यात्रार्थ' संयमनिर्वाहणार्थं न तु रूपाद्यर्थ 'प्रणिधानवान्' चित्तस्वास्थ्योपेतो न तु रागद्वेषवशगो भुञ्जीत 'न' इति निषेधे मात्रामतिक्रान्तः अतिमात्रःअतिरिक्त इत्यर्थस्तं, यदिवा 'ईषदर्थे क्रियायोगे, मर्यादायां परिच्छद' इत्यादिना मात्राशब्दस्य मर्यादार्थस्यापि दर्शनाद 'अतिमात्रम्' अतिक्रान्तमर्यादं, तुशब्दस्यैवकारार्थत्वाद्व्यवहितसम्बन्धत्वाच नैव 'भुञ्जीत' अभ्यवहरेद् ब्रह्मचर्ये रतः - आसक्तो ब्रह्मचर्यरतः 'सदा' सर्वकालं, कदाचित्कारणतोऽतिमात्रस्याप्याहारस्यादुष्टत्वात् ॥ ८ ॥ 'विभूषाम्' उपकरणगता-मुत्कृष्टवत्राद्यात्मिकां 'परिवर्जयेत्' परिहरेत् 'शरीरपरिमण्डनं'' केशश्मश्रुसमारचनादि ब्रह्मचर्यरतो भिक्षुः 'शृङ्गारार्थ' विलासार्थ' 'न धारयेत्' न स्थापयेत् न कुर्यादितियावत् ॥९॥ 'सदे' सूत्रं स्पष्टमेव, नवरं कामः - इच्छाम | दनरूपस्तस्य द्विविधस्यापि गुणाः- साधनभूता उपकारका इतियावत् उक्तं हि - 'गुणः साधनमुपकारकं कामगुणास्तानेवंविधान् शब्दादीनिति सूत्रदशकार्थः ॥ १० ॥ सम्प्रति यत्प्राक् प्रत्येकमुक्तं शङ्का वा स्यादित्यादि तद्दृष्टान्ततः स्पष्टयितुमाह
आलओ पीजणाइन्नो, धीकहा य मणोरमा । संथवो चेव नारीणं, तासिं इंदिवरसणं ॥ ११ ॥ कुइयं रुइयं गीयं, हसियं भुत्तासियाणि य । पणीयं भत्तपाणं च अहमायं पाणभोयणं ॥ १२ ॥
For Parsons Privat
पूज्य आगमोद्धारकश्री संशोधितः मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र[ ४३] मूलसूत्र [४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्तिः
~358~
