________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [११], मूलं [-] / गाथा ||३७...|| नियुक्ति: [३१५]
११
प्रत सूत्रांक ||३७||
उत्तर.
ईसरतलवरमाडंबिआण सिवइंदखंदविण्हूणं । जा किर कीरइ पूआ सा पूआ दवओ होइ ॥ ३१५॥ बहुश्रुतपू
| व्याख्या-ईश्वरश्च-द्रव्यपतिः तलवरश्च-प्रभुस्थानीयो नगरादिचिन्तकः, मडम्ब-जलदुर्ग तस्मिन् भवो माडबृहतिः
जाध्ययनं. म्बिकः-तद्भोक्ता स च ईश्वरतलबरमाडम्बिकास्तेपां, तथा शिवश्च-शम्भुः इन्द्रश्च-पुरन्दरः स्कन्दश्च-स्वामिकार्ति॥३॥ केयः विष्णुश्च-वासुदेवः शिवेन्द्रस्कन्दविष्णवस्तेषां, या किल क्रियते पूजा सा पूजा 'द्रव्यतः' द्रव्यनिक्षेपमाश्रित्या
| भवति, द्रव्यपूजेति योऽर्थः, किलशब्दस्त्विहापारमार्थिकत्वख्यापकः, द्रव्यतोऽपि हि भावपूजाहेतुरेव पूजोच्यते, इयं तु द्रव्यार्थमप्रधाना वा पूजेति द्रव्यपूजा, अतोऽपारमार्थिक्येव, एतदभिधानं तु द्रव्यशब्दस्यानेकार्थत्वसूचकमिति गाधार्थः ॥ भावपूजामाहतित्थयरकेवलीणं सिद्धायरिआण सवसाहूणां । जा किर कीरइ पूआ सा पूआ भावओ होइ ॥ ३१६ ॥ । व्याख्या-तीर्थराश्च-अर्हन्तः केवलिनश्च-सामान्येनैवोत्पन्नकेवला: तीर्थकरकेवलिनस्तेषां, 'सिद्धाचार्याणां'| प्रतीतानां, तथा सर्वसाधूनां, का?-या किल 'क्रियते' विधीयते पूजा सा पूजा 'भावतः' भावनिक्षेपमाश्रित्य । ॥३४३॥ भवति, किलशब्दः परोक्षाप्तवादसूचकः, तीर्थङ्करादिपूजा हि सर्वाऽपि क्षायोपशमिकादिभाववर्तिन एव भवतीति
भावपूजेय, यतु पुष्पादिपूजाया द्रव्यस्तवत्यमुक्तं तद् द्रव्यैः-पुष्पादिभिः स्तव इति व्युत्पत्तिमाश्रित्य सम्पूर्णभावकसबकारणत्वेन वेति गाथार्थः । सम्प्रति प्रस्तुतोपयोग्याह
दीप अनुक्रम [३२७]
For
Prato
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~187
