________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [१०], मूलं [-1 / गाथा ||२८|| नियुक्ति: [३०९...]
प्रत सूत्रांक ||२८||
शारद, वेत्युपमार्थो भिन्नक्रमश्च प्राग योजितः 'पानीयं जलं, यथा तत् प्रथमं जलमग्नमपि जलमपहाय वर्तते तथा त्वमपि चिरसंसृष्टचिरपरिचितत्वादिभिर्मद्विषयस्नेहवशगोऽपि तमपनय, अपनीय च 'से' इत्यथानन्तरं सर्वस्नेहवर्जितः सन् समयमपि गौतम! मा प्रमादीः । इह च जलमपहायैतावति सिद्धे यच्छारदशब्दोपादानं तच्छारदजलस्येव स्नेहस्याप्यतिमनोरमत्वख्यापनार्थमिति सूत्रार्थः। किञ्च
चिचा ण धणं च भारियं, पब्वइओ हि सि अणगारियं । मा वंतं पुणोवि आविए, समय० ॥ २९॥ __ व्याख्या-त्यक्त्वा' परिहत्व 'ण' इति वाक्यालङ्कारे 'धनं चतुष्पदादि चशब्दो भिन्नक्रमः, ततो 'भा च'। कलत्रं च 'प्रत्रजितः' गृहानिष्क्रान्तः 'हिः' इति यस्मात् 'सी'ति सूत्रत्वेनाकारलोपात् 'असि' भवसि 'अणगारियति । अनगारेषु-भावभिक्षुषु भवमानगारिकमनुष्ठानं, चस्य गम्यमानत्वात् तच्च प्रतिपन्नवानसीति शेषः, यद्वा प्रवजितःप्रतिपन्नः 'अणगारिय'ति अनगारिताम् , अतो 'मा' इति निषेधे, 'वान्तम्' उद्गीण 'पुणोवित्ति पुनरपि 'आषिए'। त्ति आपिच, किन्तु समयमपि गौतम ! मा प्रमादीरिति सूत्रार्थः । कथं च वान्ताऽऽपानं न भवतीत्याह
अवउझिय मित्सबंधवं, विउलं चेव धणोहसंचयं । मा तं विइयं गवेसए, समय० ॥३०॥ | व्याख्या-अपोह्य' त्यक्त्वा, मित्राणि च-सुहृदो बान्धवाश्च-खजना इति समाहारे मित्रवान्धर्व, 'विपुलं |विस्तीर्ण 'च' समुचये भिन्नक्रमश्च 'एव' इति पूरणे, ततो धनं-कनकादिद्रव्यं, तस्थौधः-समूहस्तस्य सञ्चयो-राशी
दीप अनुक्रम [३१८]
Education intamariand
For
at
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~178~