________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययनं [१०], मूलं [-1 / गाथा ||५-१४|| नियुक्ति: [३०९...]
बृहद्वृत्तिः
84-8-4-64GES
प्रत
॥३३॥
१०.
सूत्रांक ||५-१४||
कभवग्रहणमपि संवसति, अतो जीवः संवसेत् अतः समयमपि गौतम ! मा प्रमादीरिति सूत्रदशकार्थः ॥ उक्तमे-11 दुमपत्रक वार्थमुपसंहर्तुमाह
मध्ययनं. । एवं भवसंसारे संसरति सुभासुभेहिं कम्मेहिं । जीवो पमायबहुलो, समय० ॥१५॥
व्याख्या-'एवम्' उक्तप्रकारेण पृथिव्यादिकायस्थितिलक्षणेन भवा एव-तिर्यगादिजन्मात्मकाः संस्त्रियमाणत्वात् । संसारो भवसंसारस्तस्मिन् , 'संसरन्ति'-पर्यटन्ति शुभानि च-शुभप्रकृत्यात्मकानि अशुभानि च-अशुभप्रकृतिरूपाणि शुभाशुभानि तैः 'कर्मभिः' पृथ्वीकायादिभवनिवन्धनैः 'जीवः' प्राणी प्रमादैहुलो-व्याप्तः प्रमादबहुलः, यद्वा बहून्-भेदान् लातीति बहुलो मद्याधनेकभेदतः प्रमादो-धर्म प्रत्यनुद्यमात्मको यस्य स बहुलप्रमादः, सूत्रे च व्यत्ययनिर्देशःप्राग्वत् ,इह चायमाशयः-यतोऽयं जीवः प्रमादबहुलः सन् शुभाशुभानि कर्माण्युपचिनोति,उपचित्य च तदनुरूपासु गतिप्याजवंजवीभावमुपगम्य भ्राम्यति, ततो दुर्लभत्वात् पुनर्मानुषत्वस्य प्रमादमूलत्वाच सकलानर्थपरम्परायाः समयमपि गीतम!! |मा प्रमादीरिति सूत्रार्थः ॥ एवं मनुजभवदुर्लभत्वमुक्तम् , इदानीं तदवाप्तावप्युत्तरोत्तरगुणावाप्तिरतिदुरापैवेत्याहलहूणऽवि माणुसत्तणं, आयरिसणं पुणरावि दुल्लभं । यहये दसुया मिलेक्खुया, समय० ॥१६॥
॥३३॥ लकूणऽवि आरियसणं, अहीणपंचिंदियया हवल्लहा। विगलिंदियता हु दीसइ, समय० ॥१७॥ अहीणपंचिदियत्तंपि से लहे, उत्तमधम्मसुती हुदल्लहा । मिच्छत्तनिसेवए जणे, समयं०॥ १८॥
दीप अनुक्रम [२९५-३०४
Faramanaran timonld
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~173
