________________
आगम (४३)
प्रत
सूत्रांक
||५२
-५३||
दीप
अनुक्रम
[२८०
-२८१]
Jam Edicator
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि ” - मूलसूत्र - ४ ( मूलं+निर्युक्तिः+वृत्तिः) मूलं [-] / गाथा ||५२-५३|| निर्युक्तिः [२७९...]
अध्ययनं [९],
कामा:-मनोज्ञशब्दादयः, यथा हि शल्यमन्तश्वलद्विविधवाधाविधायि तथैतेऽपि, तस्थत एषामपि सदा वाधाविधायित्वात्, तथा वेवेष्टि-व्याप्नोतीति विषं तालपुटादि, विषमिव विषं कामाः, यथैव हि तदुपभुज्यमानं मधुरमित्यापातसुन्दरमिवाऽऽभाति, अथ च परिणतावतिदारुणमेवमेतेऽपि कामाः, तथा कामाः आस्यो- दंष्ट्रास्तासु विषमस्येत्याशीविषस्तदुपमाः, यथा ययमज्ञैरवलोक्यमानः स्फुरन्मणिफणाभूषित इति शोभन इव विभाव्यते, स्पर्शनादिभिरनुभूयमानश्च विनाशायैव भवति तथैतेऽपि कामाः, किं च कामान् 'प्रार्थयमाना' अभिलषन्तोऽपिशब्दस्य लुप्तनिर्दिष्टत्वात् प्रार्थयमाना अपि 'अकामा' इष्यमाणकामाभावात् 'यान्ति' गच्छन्ति 'दुर्गतिं' दुष्टां नरकादिगतिं, तदनेन न केवलं शल्यादिवदनुभूयमाना एवामी दोपकारिणः, किन्तु प्रार्थ्यमाना अपीत्युक्तं भवति । तथा च यः सद्विबेको नासो प्राप्तमग्रासकाङ्क्षया' इत्यादी सद्विवेकत्वमनैकान्तिको हेतुः, न वयमेकान्तः यथा प्राप्तमप्राप्तार्थे न परिहियते, प्राप्तस्वाप्यपायहेतोः तदुच्छेद काप्रात्यर्थं विधेकिभिः परिहियमाणत्वाद्, अनभ्युपगतोपालम्भश्चार्य, मुमुक्षूणां कचिदाकाङ्क्षाया एवासम्भवात् उक्तं हि - 'मोक्षे भये च सर्वत्र, निःस्पृहो मुनिसत्तमः' इति सूत्रार्थः ॥ कथं पुनः कामान् प्रार्थयमाना दुर्गतिं यान्ति ?, अत आह—
अहे वय कोहेणं, माणेणं अहमा गई। माया गइपडिग्धाओ, लोहाओ दुहओ भयं ॥ ५४ ॥ व्याख्या- 'अघो' नरकगतौ 'प्रजति' गच्छति 'क्रोधेन' कोपेन, 'मानेन' अहङ्कारेण 'अधमा' नीचा गतिः, भव
For Parsons Privat
janetary org
पूज्य आगमोद्धारकश्री संशोधितः मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र[ ४३] मूलसूत्र [४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्तिः
~ 136~
