________________
आगम (४३)
[भाग-३६] “उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः )
अध्ययनं [९], मूलं [-] / गाथा ||४३-४४|| नियुक्ति: [२७९...]
प्रत
सूत्रांक
॥४३
-४४||
INI
नेव मासेऽर्धमासादो वेति, 'यः कश्चिद् 'बालः' अविवेकः 'कुशाग्रेणैव' तृणविशेषप्रान्तेन भुते, एतदुक्तं भवति-|| यावत् कुशाग्रेऽवतिष्ठते तावदेवाभ्यवहरति नातोऽधिकम् , अथवा कुशाग्रेणेति जातावेकवचनं, तृतीया तु ओदनेनासौ भङ्ग इत्यादिवत् साधकतमत्वेनाभ्यवहियमाणत्वेऽपि विवक्षितत्वात् , 'न' इति निषेधे 'स' इति यः कशा
गर्भस एवंविधकष्टानुष्ठाय्यपि सुष्टु-शोभन: सर्वसावद्यविरतिरूपत्वादाङिति-अभिव्याप्त्या ख्यातः-तीर्थकरा-12 दादिभिः कथितः खाख्यातः तथाविधो धर्मों यस्य सोऽयं स्वाख्यातधर्मा तस्य, चारित्रिण इत्यर्थः, 'कलो भागम् | 'अति' अर्हति, 'षोडशी' पोडशपूरणामित्युक्तं भवति, किं पुनस्तुल्योऽधिको वा ?, षोडशांशसमोऽपि न भवति, ततो यदुक्तम्-'यद्यद् घोरं तत्तद्धर्मार्थिनाऽनुष्ठेयमनशनादिवदिति, अत्र घोरत्वादित्यनैकान्तिको हेतुः, घोरस्यापि खाख्यातधर्मस्यैव धर्मार्थिनाऽनुष्ठेयत्वाद्, अन्यस्य त्वात्मविघातादिवत्, अन्यथात्वात् , प्रयोगश्चात्र-यत् खाख्यातधर्मरूपं न भवति घोरमपि न तद्धर्मार्थिनाऽनुष्ठेयं, यथाऽऽत्मवधादिः, तथा च गृहाश्रमः, तद्रूपत्वं चास्य सावद्यत्याद्धिंसावदित्यलं प्रसङ्गेन । शेपं प्राग्वदिति सूत्रार्थः ॥ 'एय' ४५ सूत्रं प्राग्वत् । नवरं यतिधर्मे दृढोऽयमिति निश्चित्य दुरन्तोऽयमभिष्यत इति तदभावं परीक्षितमपि पुनः परीक्षितुमिदमिन्द्र उवाचहिरपणं सुवर्ण मणिमोसं, कंसं दूसं च बाहणं । कोसं च वड्डइत्सा णं, तओ गच्छसि खत्तिया! ॥ ४६ ।। व्याख्या-हिरण्यं स्वर्ण 'सुवर्ण' शोभनवर्ण' विशिष्टवर्णिकमित्यर्थः, यद्वा हिरण्यं-घटितवर्णमितरतु सवर्ण,
दीप
अनुक्रम
[२७१
KOLESC
-२७२]
FairatanNM
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र[४३), मूलसूत्र[४] उत्तराध्ययनानि मूलं एवं शान्तिसूरिविरचिता वृत्ति:
~132
