________________
आगम
(४०)
प्रत सूत्रांक
[१]
दीप
अनुक्रम
[२]
आवश्यक हारिभ
द्वीया
॥४६७॥
[भाग-३०] “आवश्यक - मूलसूत्र - १ / ३ ( मूलं + निर्युक्ति:+वृत्तिः)
अध्ययन [१], मूलं [२] / [गाथा - ], निर्युक्तिः [१०२७], भाष्यं [१७५]
सा पुनर्नमस्कारानुसारेणैव भावनीयेति द्वारम् । सा पुण भावणा - इह केइ उप्पन्नं इच्छंति, केइ अणुत्पन्नं इच्छंति, ते य णेगमाई सत्त मूलणया, तत्थ णेगमोऽणेगविहो, तत्थाइणेगमस्स अणुष्पन्नं कीरइ णो उप्पण्णं, ५ कम्हा १, जहा पंच अत्थिकाया णिच्चा एवं सामाईयंपि ण कयाइ णासि ण कयाइ ण भवदि ण कयाइ ण भविस्सइ, भुविं च भवइ अ भविस्सइ, धुवे णिइए अक्खए अबए अवट्ठिए णिच्चे ण एस भावे केणइ उप्पाइएत्तिकट्टु, जदाचि भरहेरवएहिं वासेहिं बोच्छिज्जइ तयावि महाविदेहे वासे अधोच्छिती तम्हा अणुष्पन्नं । सेसाणं णेगमाणं छण्ह य संगहाईण नयाणं उत्पन्नं कीरइ, जेणं पण्णरससुवि कम्मभूमीस पुरिसं पडुच्च उप्पजइ, जइ उत्पन्नं कहं उप्पन्नं १, तिविहेण सामित्तेण उप्पत्ती भवइ, तंजहा-समुट्ठाणेणं वायणाए लद्धीए, तत्थ को णओ कं उप्पत्तिं इच्छइ ?, तत्थ जे पढमवजा णेगमा संगहववहारा य ते तिविहंपि उप्पत्तिं इच्छंति, समुद्राणेणं जहा तित्थगरस्स सएणं उवद्वाणेणं, वायणाए वायणायरियणिस्साए जहा भगवया गोयमसामी वाइओ, लद्धीए वा अभवियरस
१ सा पुनभवना-इह केचिदुत्पन्नमिच्छन्ति केचिदनुत्पन्नमिच्छन्ति, ते च नैगमादयः सप्त मूलमयाः, तत्र नैगमोऽनेकविधः सन्नादिनैगमल्यानुत्पन्नं क्रियते नोत्पन्नं कस्मात्?, यथा पञ्चास्तिकाया नित्या एवं सामायिकमपि न कदाचिन्नासीत् न कदाचिन्न भवति न कदाचिन्न भविष्यति, भूतं च भवति च भविध्यति, ध्रुवं नैत्विकं अक्षयमव्ययं अवस्थितं नित्यं नैष भावः केनचिदुत्पादित इति कृत्वा, पदापि भरतैरवत्तेषु वर्षेषु व्युच्छियते तदाऽपि महा विदेहेषु वर्षेषु अव्यवच्छित्तिः तस्मादनुत्पन्नं । शेषाणां नैगमानां पण्णां च संग्रहादीनां नयानामुत्पन्नं क्रियते, यतः पञ्चदशस्वपि कर्मभूमिषु पुरुषं प्रतीत्योत्पयते, यद्युत्पन्नं कथमुत्पन्नं?, त्रिविधेन स्वामित्वेनोत्पत्तिर्भवति, तद्यथा समुत्थानेन वाचनया च्या तत्र को नयः कामुत्पत्तिमिच्छति ?, तत्र वे प्रथमव नैगमाः संग्रहम्यवहारौ च ते त्रिविधामप्युत्पतिमिच्छन्ति, ससुत्थानेन यथा तीर्थंकरस्य स्वकेनोत्थानेन, वाचनया वाचनाचार्य निश्रया यथा भगवता गौतमस्वामी वाचितः या वाऽभव्यस्व
Forsy
सूत्रस्पर्श०
करणस्व०
वि० १
~71~
४ ॥४३७॥
ancibrary.org
पूज्य आगमोद्धारकश्री संशोधितः मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र -[४०] मूलसूत्र -[०१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्तिः
