________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [३], मूलं ] / [गाथा-७...], नियुक्ति : [११४४], भाष्यं [२०४...],
आवश्यक हारिभद्रीया
प्रत सूत्रांक
||५२८॥
||७..||
RECEOCOCC+
व्याख्या-आतोद्यानि-मृदङ्गादीनि नृत्तं-करचरणनयनादिपरिस्पन्दविशेषलक्षणम् आतोधैः करणभूतैर्नृत्तम् आतो- वन्दनाघनृत्तं तस्मिन् कुशला-निपुणा आतोद्यनृत्तकुशला, असावपि नर्तकी, अपिशब्दात् रङ्गजनपरिवृताऽपि 'तं जनं' रङ्गजनंध्य यन 'न तोषयति' न हर्ष नयतीत्यर्थः, किम्भूता सती:-'योगमयुञ्जन्ती' कायादिव्यापारमकुर्वती, ततश्चापरितुष्टाद् रङ्गज
टज्ञानिद्वारं नान्न किञ्चिदू द्रव्यजातं लभत इति गम्यते, अपि तु निन्दां खिंसां च सा लभते रङ्गजनादिति, तत्समक्षमेव या हीलना
सोत्तरं सा निन्दा, परोक्षे तु सा खिंसेति गाथार्थः ॥ ११४४ ॥ इत्थं दृष्टान्तमभिधाय दाष्टॉन्तिकयोजना प्रदर्शयत्राहइय लिंगनाणसहिओ काइयजोग न जुंजई जो उन लहइ स मुक्खसुक्खं लहर य निंद सपक्खाओ ॥११४५॥ | व्याख्या-'इय' एवं लिङ्गज्ञानाभ्यां सहितो-युक्तो लिङ्गज्ञानसहितः 'काययोग' कायव्यापारं 'न युझे न प्रवर्तयति,
यस्तु 'न लभते' न पामोति 'स' इत्यम्भूतः किं ?-'मोक्षसौख्यं सिद्धिसुखमित्यर्थः, लभते तु निन्दा स्वपक्षात्, चशब्दाखिंसां च, इह च नर्तकीतुल्यः साधुः, आतोद्यतुल्यं द्रव्यलिङ्गं, नृत्तज्ञानतुल्यं ज्ञानं, योगव्यापारतुल्यं चरणं, रङ्गापरितोपतुल्यः सङ्घपरितोषः, दानलाभतुल्यः सिद्धिसुखलाभः, शेषं सुगम, यत एवमतो ज्ञानचरणसहितस्यैव कृतिकर्म कार्यमिति गाथाभावार्थः ।। ११४५ ॥ चरणरहितं ज्ञानमकिञ्चित्करमित्यस्यार्थस्य साधका बहवो दृष्टान्ताः सन्तीति प्रदर्श-10 नाय पुनरपि दृष्टान्तमाह
॥५२८॥ जाणतोऽवि य तरि काइयजोग न जुंजइ नईए । सो वुज्झइ सोएण एवं नाणी चरणहीणो ॥११४६॥ व्याख्या-जानन्नपि च तरीतुं यः 'काययोगं कायव्यापार न युझे नद्यां स पुमान् 'उह्यते' हियते 'श्रोतसा' पया-1
दीप
अनुक्रम
[९..]
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~193
