________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
||..||
दीप
अनुक्रम
[..]
[भाग-३०] “आवश्यक”- मूलसूत्र - १ / ३ ( मूलं + निर्युक्तिः+वृत्तिः) अध्ययन [३], मूलं [-] / [गाथा - ७...], निर्युक्तिः [११३२], भाष्यं [२०४...],
आवश्यक - सावद्या क्रिया - परिस्पन्दनलक्षणा, इतरेषु - पार्श्वस्थादिषु पूज्यमानेष्वशुभक्रियोपेतत्वात्तेषां नमस्कर्तुर्षुवा समनुज्ञेति हारिभ- * गाथार्थः ॥ ११३२ ।। पुनरप्याह चोदकः-
३ वन्दना
ध्ययने
द्रीया
|जह सावज्जा किरिया नत्थि य पडिमासु एवमियराऽवि । तद्यभावे नत्थि फलं अह होह अहेडगं होइ ॥ ११३३ ॥ लिङ्गमात्र ४
॥५२५ ॥
व्याख्या- यथा सावद्या क्रिया-सपापा क्रिया 'नास्त्येव' न विद्यत एव प्रतिमासु, एवमितराऽपि - निरवद्याऽपि नास्त्येवस्थानम्यता ततश्च 'तदभावे' निरवद्यक्रियाऽभावे नास्ति 'फल' पुण्यलक्षणम्, अथ भवति 'अहेतुकं भवति' निष्कारणं च भवति, प्रणम्यवस्तुगत क्रियाहेतुकरवा (भावा) त्फलस्येत्यभिप्रायः, अहेतुकत्वे चाकस्मिक कर्मसम्भवान्मोक्षाद्यभाव इति गाथार्थः ॥ ११३३ ॥ इत्थं चोदकेनोके सत्याहाचार्य:
कामं उभयाभावो तहवि फलं अस्थि मणविसुद्धीए । तीह पुण मणविसुद्धीइ कारणं होंति पडिमा ||११३४||
व्याख्या – 'कामम्' अनुमतमिदं यदुत 'उभयाभावः' सावद्येतरक्रियाऽभावः प्रतिमासु, तथाऽपि 'फलं' पुण्यलक्षणम् 'अस्ति' विद्यते, मनसो विशुद्धिर्मनोविशुद्धिस्तस्या मनोविशुद्धेः सकाशात्, तथाहि स्वगता मनोविशुद्धिरेव नमस्कर्तुः पुण्यकारणं, न नमस्करणीयवस्तुगता क्रिया, आत्मान्तरे फलाभावात्, यद्येवं किं प्रतिमाभिरिति?, उच्यते, तस्याः पुनर्मनोविशुद्धेः 'कारण' निमित्तं भवन्ति प्रतिमाः, तद्वारेण तस्याः सम्भूतिदर्शनादिति गाथार्थः ॥ ११३४ ॥ आह एवं लिङ्गमपि प्रतिमावन्मनोविशुद्धिकारणं भवत्येवेति, उच्यते
जवि य पडिमाउ जहा मुणिगुणसंकप्पकारणं लिंगं । उभयमवि अत्थि लिंगे न य पडिमासुभयं अत्थि ।। ११३५ ।।
||५२५||
पूज्य आगमोद्धारकश्री संशोधितः मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र -[४०] मूलसूत्र -[०१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्तिः
~ 187 ~
