________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
[-]
दीप
अनुक्रम [3]
Jus Educa
[भाग-३०] “आवश्यक”– मूलसूत्र - १/३ ( मूलं + निर्युक्तिः+वृत्तिः)
अध्ययन [−], मूलं [१/गाथा -], निर्युक्ति: [ ९५४], भाष्यं [१५१...]
यन्ति 'कर्म' वेदनीयादि 'निरवशेषम्' इति निरवशेषमिव निरवशेषं प्रभूततमज्ञपणाच्छेषस्य चान्तर्मुहूर्त्तमात्रकालावधित्वात्, किश्चिच्छेषत्वादसत्कल्पनेति भावना, अत्राऽऽह - 'ज्ञात्वा वेदनीयमतिवह्नि त्यत्र को नियमः ? येन तदेव बह | ( ग्रं० ११००० ) तथाऽऽयुष्कमेवाल्पमिति, अत्रोच्यते, वेदनीयस्य सर्वकर्मभ्यो बन्धकालबहुत्वात् केवलिनोऽपि तद्बन्धकत्वादायुष्कस्य चाल्पत्वात् उक्तं च- 'जाव णं अयं जीवे एवइ वेयइ चलइ फंदर ताव णं अविहबंध वा
fair ar aair वा एगविहबंध वा णो णं अबंधए' आयुष्कस्य स्वान्तर्मुहूर्तिक एव बन्धकाल इति, उक्तं च- "सियं तिभागे सिय तिभागतिभागे” इत्याद्यलं प्रसङ्गेनेति गाथार्थः ॥ ९५४ ॥ इदानीं समुद्घातादिस्वरूपप्रतिपादनायैवाऽऽ---
दंड कवाडे मंतरे अ साहरणया सरीरत्थे । भासा जोगनिरोहे सेलेसी सिज्झणा चेव ॥ ९५५ ॥
व्याख्या - इह समुद्घातं प्रारभमाणः प्रथममेवावर्जी करणमभ्येति, आन्तमौहूर्तिक मुदीरणावलिकायां कर्मपुद्गलप्रक्षेपव्यापाररूपमित्यर्थः, ततः समुद्घातं गच्छति, तस्य चार्य क्रमः - इह प्रथमसमय एव स्वदेहविष्कम्भतुल्यविष्कम्भमूर्ध्वमधश्चाssयतमुभयतोऽपि लोकान्तगामिनं जीवप्रदेशसङ्घातं दण्डं दण्डस्थानीयं केवली ज्ञानाभोगतः करोति, द्वितीयसमये तु तमेव दण्डं पूर्वापर दिग्द्वयप्रसारणात् पार्श्वतो लोकान्तगामिनं कपाटमिव कपाटं करोति, तृतीयसमये तदेव कपाटं दक्षिणोत्तर
१ यावदयं जीव पुजते ब्बेजते चलति स्पन्दते तावदष्टविधबन्धको वा सप्तविधबन्धको वा विधवन्धको वा एकविधबन्धको वा नान्धकः । २ स्वा विभागे स्वान्निभागविभागे
For Funny
पूज्य आगमोद्धारकश्री संशोधितः मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित ..आगमसूत्र -[४०] मूलसूत्र -[०१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्तिः
~16~
