________________
आगम (३८/२)
“पंचकल्प" - छेदसूत्र-५/२ (भाष्य)
--------------- भाष्यं [१०४७] -------------------------- मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [३८/२], छेदसूत्र - [4/२] "पंचकल्प" संघदासगणिक्षमाश्रमण रचितं भाष्य
THAToot
प्रत सूत्रांक [१०४७]
दीप अनुक्रम [१०४७]
- अहवावि उत्तमढे णिप्फती व तरुणाणं ॥ ७॥ खेताण व अर्लभे कयसलेहे व तरुणपरिकम्मे । एतेहि कारणेहिं बुड्ढावास बियाणाहि ॥८॥ केवतियं तु वयंतो खेत कालेण विहरिनु
अरिहो। केवतियच अणरिहो बलहीनो पडदवासी सानिविदाऊण दुवे सुनंदातृण मुत्तवनं चाएवं दिवइदमेग अनुकंपादीची जतणा..६८॥१०५०॥ दोणिनि सुत्नत्थाई दुवेत्ति जो जाति गाउए दोषिण । जाव तु भिक्खावेला एस तु सपरकमो येरो॥१॥ एमेव अदाऊणं अत्यं अहचा अदातु दोषिणविता दो गाउयाई दोणी पुष्णाए भिक्खवेलाए ॥२॥ एवं दिवइटमेगं च गाउय तिथि होंति एक्केरके । गमया तु मुणेया विहरणअरिहोस मेरो तु॥३॥ एस सपरक्कमो तू जो पुण दाऊण उभय मुत्तं वा । गच्छेज अबगाउय | सपरक्कमों होति एसोवि॥४॥ सोते विहरती एतेसु गाउयं दिवइदं वा। जे जति गाउयं विष तिव्हंतेसि बुदाणं ॥५॥ जेऽपिय गाउयमदं उभयं सुत्तं च दातु गच्हति । तेसगुकंपा तुमो कायव्वा होति तिविहा उ॥६॥ विस्सामज उपकरणे भने पाणे असंत्रणे वा तं च विजाणति काल गंतु बाएनि जो जत्य ॥ ७॥ जयणा मुद्धालभे पणगादी सा तु होति णाया। अपरकमं तु धेरै एत्तो बोनई समासेणं॥८॥ खेतं तु अगाउय कालेणं जाच होति दिवसो उ। खेतेण य कालेण य जाणसु अपरकर्म परं ॥९॥ अण्णो जस्स ण |
जायति दोसो देहस्स जाव मज्झन्हो। सो विहरति सेसो पुण अच्छति मा दोण्हषि किलेसों ॥१०६०॥ भमोवा पित्तमुच्छा वा, उसासोबसुन्भति। गतिचिरिए बसतम्मि, एवमादी श्रीगरीयति॥१॥गच्छपरिमाणतो तु सहायगा तस्स हॉनि काया। सत्तेव जहण्योग तेण परं होन्ति मेगापि ॥२॥ चउभामतिभाग सबेसि गच्छनो परीमाणं। संतासंतासंती |
बुइटावासं वियाणाहि ॥३॥ अट्ठावीसं जहाणेण, उक्कोसेणं सतम्गसो। गच्छं गच्छं समासन, चतुमागी विभायए॥४॥ जदिहाति अहवीसं चतुहा गच्छो तु तो विभजति तु। सत्त | उघउभागेणं ते दिज्जती सहाया तु ॥५॥ पुष्णम्मि मासे ते मिति, सत्त अपणे उति तु। एवं अतिति णिति य, मास मासंमि सत्त तु ॥६॥ एवं दोसा ण हॉनी तु. उवहाणादि जे भने। ते तु अट्टवीसाए, चउभागा विष(म)जिता ॥ ७॥अट्ठावीस ऊणा दुहासतीए उवे हवेजाहि। संताअसति अगीया बाला बुडदा अजोग्गा वा ॥८॥संतासतीए पुर्जति तत्तिया तेण निषिण दुण्णिको।भामा उ विभइयवा इगचीसाचोइसत्तष्हं ॥९॥ दो संघाड अहंती भिक्स एकोय गेहए उवहिबेर दुषेणीणे सत्तसु जायणेसा लिल(मिक्ख)मादीम् ॥१०७०॥ बुड्ढाचासे - जयणा खेते काले बसहीय संथारे। सित्सम्मि णवगमादी हानी जापेकभागो तु॥१॥ धीरा कालच्छेदं करेंति अपरक्कमा तहि घेरा । कालं च अविपरीय करिति तिपिहा तहि जयना ॥२॥ कालच्छेदो मासं अण्णा वसही तु भिक्समादीणि । अइस उहुबदेसुं चउमासे सेक्कवासासु ॥३॥ कालं अविवरीय उपदे वासवासियं ण करे। बासाबासे य तहा उडबई वापि म करिति ॥४॥ विविह जयति इणमो तिपिहऽणुकंपा तु होति बुढस्स। जह कायदा इणमो तमहं बोच्छ समासेणं ॥५॥आहारे जवणा कुत्ता, तस्स जोगे य पाणए। णियया मज्या घेव, उऽयेताऽणेसणादिसु ॥६॥ काणि पक आमे पिंटचरे व तह पदारुपरे। कडगे कडगतणपरे बोचरये होति पाउगुरुगा ॥७॥ कोहिमघरे वसंतो आलितमि ण डजाते | तेणं । काणिहगादिगहण सखा य णिचातसही तु॥८॥ वसहि णिवेसण साही दुराणयणम्मि जो उ पाउम्गो । असतीष पाटिहारि मंगलकरणम्मि णीणेति ॥९॥ सही व अहासंथड पगपट्टी व चम्मकक्लो बा । घिरमाओ संथारो असतीय णिवेसणाठाणे ॥१०८०॥ जसतीइ साहिवाडग(गड) सम्गामे घेच तह य परगामे। कोसद्धजोयणादी बत्तीस जोषणा जाच॥१॥ चिरमउओं अपविहारी पेत्तत्रो तस्स असति पडिहारी। पितिपजयादिफलग मंगलबुद्धी घरे जंतु॥२॥ केइ मिहत्या तं उस्सवादि अचिंति ण परिभुजति। तं पणइया तु गिहिणो विति य एअम्ह मंगतं ॥३॥देजह नचर उणम्मि अनियमहितं पुणोषि जाहात घेतर्ण कला उस्सपदिवसम्मि पेसति ॥४॥ पुण्णम्मि अग्पिर्णनी अण्णस व वृदयासिणो देति । मोनूण गुड्दवासं आपनति चतुलहू सेसे ॥५॥ पटियरति गिलाण वा सर्व गिलाणोवि तत्थवि तहेव। भाषियकुलेमु अच्छति असहाए रीयो दोसा ॥६॥ ओमादी तवसा या अपएंतो दुबलोचि एमेव । पहिवन उत्तिमढे पढियरगा वापि तष्णिस्सा ॥७॥ तरुणाणं मिष्फत्ती आततरे वेब होति णाया। कालियसुप विहिवाए सि कालोऽयमुको सो॥८॥ संबचउर पसरले पारस बासाई कालियसुतस्स। सोलस य दिडिवाते एसो उकोसतो कालो ॥९॥ बारस वासे गहियं तु कालिय सरति परिसमेगंतु । सोलस भूताचाने गहणं शरणं दस दुवे य॥१०९०॥ गहणझरण कालियसुते पुधगते य जदि एतिओ कालो। आयारकप्पणामे कालच्छेदो तु कतरेसि? ॥१॥ आयारकप्पणामंति मिसीह तत्व मासमुहुपरे। बासासुचउम्मास एसो कालो त कतरेसि ॥२॥ मणिओब-येरेण समाणेणं कारणजातेण एत्तिजी काली। अजाणे पण पुण णवगरगहण तुसेसाणं ॥३॥ जिम्मपणवा एनेसि चेष एयं तु कारणज्जायं। जेहि उगुणेहि जुत्ता दिन वे इमे होति ॥४॥जे गिहिउँ धारपिउंच जोग्या, थेराण ते दिति बिइजए तु। मिष्हति ते ठाणठिता सहणं, किचंचबेरस्स करेंथि स॥५॥ जासज खेत्तकालं बहु पाउग्गा ण संति खित्ता उगिच विभत्ताणं सच्छंदादी बहू बोसा ॥६॥ जहचेच उत्तिम कसलेहस्त ठाति एमेचा तरुणपडिकम्म पुण रोगविमुके १०८५ बापामूकमारकाचर्कanka
मुनि दीपरासागर
~232~