________________
. ૧૫૮
"रानी रीझे तो आनंद धन को कया ? राजा रीसे तो आनंद धन को कया ?"
રાણીજી જોતી જ રહી. આનંદધનજીએ કહ્યું: “હું ચમત્કારમાં માનત જ નથી.પણ અહીં જુઓ કે તમારી શ્રદ્ધા ચમત્કાર બની છે.” (૫) લેક-આકર્ષણ માટે યોગ સાધના :
ઘણું લોકો, બીજા ઉપર પ્રભાવ પાડી પોતાનું કામ કરાવવા માટે ગસાધના કરે છે. તે યોગ્ય નથી. એથી છેડી પોતાની દુકાનદારી ચાલી શકે પણ આત્મ કલ્યાણ થતું નથી કે સમાજ-કલ્યાણ થતું નથી. ઘણું સાધુઓને મેં કહેતા સાંભળ્યા છે કે પહેલાં યોગ સાધના કરીએ તે તેથી લોકો ઉપર પ્રભાવ પાડી ધાર્યું કામ કરાવી શકીએ. એ યોગ સાધના સાધુતાને અનુરૂપ નથી, તેથી દંભ, અહંકાર, સ્વાર્થ અને વ્યકિતવાદિતા વધે છે, (૬) આત્મા કે ઈશ્વરના સાક્ષાત્કાર માટે યોગસાધના :
ઘણા લોકો આત્મા–પરમાત્માના સાક્ષાત્કાર માટે યોગ સાધના કરવા માગે છે પણ તે કારણે વજુદ વગરનું છે. ઈશ્વર કે આત્માને સાક્ષાત્કાર તો વ્યકિતથી સમાજ અને સમષ્ટિ લગીના વિશ્વના આત્માઓ સાથે એકતા અને અભિન્નતા સાધવામાં થાય છે. માત્ર સ્થળ યોગથી તે ન થઈ શકે.
જૈન-દર્શનમાં આ ઈશ્વર-સાક્ષાત્કારને કેવળજ્ઞાન કહ્યું છે. અને જે gf શીદ સે ની ” કહી એક આત્માને જાણનાર બધાને જાણે છે તેના અનુસંધાનમાં જણાવ્યું છે.
ઉપનિષદમાં પણ “દરિમનું વિજ્ઞાને સર્વ વિસાત મતિ” એજ વાત કહી છે. આવી સર્વજ્ઞતા કે કેળાનનું કારણ યથાખ્યાત ચારિત્રય અને સમ્યગ્દર્શન અને સમ્યજ્ઞાનની ઉપલબ્ધિ છે. તેના માટે બાહ્ય યોગસાધના અનિવાર્ય નથી.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
