________________
૧૫૬
બૌદ્ધ ધર્મમાં એક પંથ એ નીકળ્યો જે ચમત્કારોમાં માનવા લાગ્યો પણ અંતે તેની પ્રતિષ્ઠા ન રહી. ખુદ બુદ્ધ ભગવાને યોગ કરી જોયો પણ તે સમાજ કલ્યાણ માટે ઉપયોગી ન લાગતાં, તેમણે ભિક્ષુઓને કહ્યું:
चरथ भिकखवे वहुजन हिताय, बहुजन सुखाय હે ભિક્ષુઓ બહુજનહિત માટે અને બહુજન સુખ માટે તમે વિચરણ કરો-સાધના કરે.
જૈન-ધમે તે પ્રારંભથી જ હઠયોગ ચમત્કાર વગેરેથી દુર રહેવા ભિક્ષુઓને કહ્યું છે. સિદ્ધિઓના ચકકરમાં પડવાથી જ્ઞાન દર્શન ચારિત્ર્યની સાચી સાધના થતી નથી. તે તે સમાજમાં રહીને જ થઈ શકે છે. ઉચ્ચ ચરિત્રવાન સાધકોને સર્વાગી સાધના કરતા કરતા આપોઆપ લબ્ધિઓ મળી જાય છે! સિદ્ધિઓ માટેના યોગની મહત્તા એટલા માટે ઓછી આંકવામાં આવી છે કે તેનાથી વિશ્વનું-સમાજનું કે આત્માનું કશું કલ્યાણ સધાતું નથી.
એકવાર એક હઠયોગી ૧૪ વર્ષ સુધી હઠયોગ કરી પાણી ઉપર ચાલવાની સિદ્ધિ મેળવીને આવ્યા હતા. તેને ભેટો એક નયાયિક પંડિત સાથે થઈ ગયો. પંડિત નાવમાં બેસવા જતા હતા કે પિલા સિહ ચોગીએ કહ્યું? ૧૪ વર્ષમાં પાણી ઉપર ચાલવાની સિદ્ધિ મેળવી છે.”
પેલા નૈયાયિક જવાબ આપે : “તમે જે ૧૪ વર્ષમાં સિદ્ધ કર્યું છે તેનું મૂલ્ય કેવળ ના પૈસે છે. હું ૧ પૈસામાં પાણી ઉપર તરી શકું છું. પછી ૧૪ વર્ષ શા માટે કષ્ટ સહ્યાં ?”
એટલે કે સિદ્ધિ મેળવવાની દેટમાં માણસ પોતાના લક્ષ્યમાં સ્થિર રહી શકતું નથી. સાચા સાધકે તેથી દુર રહેવું જોઈએ.
આનંદ ધનજીને એક હઠયોગીએ રસકૂપિકા મોકલી. એ રસકુપિકામાં રહેલ રસથી લોઢું કે તાંબું, સેનું થઈ જતું. આનંદધનજીએ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www
www.umaragyanbhandar.com
