________________
૧૪૭
માને છે કે ઈશ્વરે મને માફ કરી દીધું. આ મારીનું અજ્ઞાન ઘણા અનર્થો પેદા કરે છે એથી તે પાપથી અટકતો નથી.
ૌંગ-પાખંડ : ઘણા લોકો ઈશ્વરભક્તને દેખાવ કર્યા કરે છે પણ તે પાપ કરતાં અટકતાં નથી. તેથી પાપભીરતા ચાલી જાય છે અને અન્યાય, અનીતિ તેમ જ દુરાચાર છડેચોક શરૂ થાય છે. એક તરફ તે લકેને લૂંટતે-છેતરતો હોય છે અને બીજી તરફ તે ભજનકીર્તન પણ કરતા-કરાવતા હોય છે. આમ ઈશ્વરના નામે પાખંડને ઉત્તેજન મળે છે.
પામરતા : ઘણું વાર માણસ ઈશ્વર ભરોસે હાથ ઉપર હાથ રાખીને બેસી રહે છે. તેથી પામરતા વધે છે. તે માને છે કે ભગવાને
જે ભાખ્યું છે કે રચ્યું છે તે મુજબ જ થવાનું છે, તેમાં રતીભરને ફરક પડવાને નથી. એટલે માણસ ભાગ્યભરોસે પામર બની જાય છે. - ઈશ્વરને નામે ઝઘડે : સહુથી મોટું ભયસ્થાન એ છે કે ઈશ્વરના પ્રતિનિધિઓના નામે ઝઘડાઓ થાય છે. તેની સાથે જ ઈશ્વર સાક્ષાત્કારના નામે અંધવિશ્વાસ, છેતરપીંડી ચાલે છે.
ખરું જોઈએ તો ઈશ્વર સાક્ષાત્કારનું બીજ સમ્યકત્વ છે. એને જેટલો વિકાસ થશે, જેટલા રાગદ્વેષ પાતળાં થશે, પવિત્રતા અને સમતા વધશે તેટલો જ જીવ ઈશ્વરના સાક્ષાત્કાર તરફ વધશે. ઈશ્વર સાક્ષાત્કારને એ અર્થ પણ છે કે આત્માની સુષત્તિઓ અને કલ્પપ્રવૃત્તિઓની જાણકારી, “જે એગ જીઈ સે સવૅ જઈ” જે એક આત્માને જાણું લે છે તે સર્વને જાણી લે છે એટલે કે વિશ્વના આત્માઓ સાથે એકરૂપતા થઈ જવી. આત્મીયતા વધવી એ જ ઈશ્વરને સાક્ષાત્કાર છે. અનીશ્વરવાદના લાલે અને ભયસ્થાને :
અનીશ્વરવાદના કેટલાક લાભો છે. તેનાથી માણસ સદગુણેમાં રવયં પુરૂષાર્થ કરે છે. તેથી અલગતાવાદનો ભય ખરે, ત્યાં જાળવીને
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
