________________
- ૪૨
અધુરૂં રહેશે. વિરોધ-ટેક એ અનુબંધકારના સૂક્ષ્મ વિવેકને માગી લે છે અને અનુબંધ વિચાર ધારાનું આ ચોથું પાસું એટલી જ બારીક સમજણની અપેક્ષા રાખે છે.
સારાં-નરસાં તને એક જ તેલે મૂકતાં કેવાં માઠાં પરિણામ આવે છે તે જોઈએ. મુંબઈમાં ભૂદાન અનુક્રમે સર્વપક્ષીય સભા યોજાઈ હતી. શ્રી કેદારનાથજી પ્રમુખપદે હતા. સારા સારા નેતાએ એમાં હાજર રહ્યા હતા. પણ સમાજવાદી પક્ષના શ્રી જેશી અને સામ્યવાદી પક્ષના શ્રી ડાગે નહોતા આવ્યા. એટલે લોકોએ વિરોધ કર્યો ધાંધલ કર્યું અને સભાને ચાલવા જ ન દીધી. પરિણામ એ આવ્યું કે ભૂદાનને સંદેશ લોકોને ન પહોંચાડી શકાશે. ઘડતરના બદલે અવરોધ થ.
ગુજરાતમાં પણ આવી એક સભા યોજાઈ હતી. ભૂદાન સમિતિવાળા તરફથી રવિશંકર મહારાજ પ્રમુખપદે હતા. તેમાં જિલ્લા કોંગ્રેસ સમિતિના પ્રમુખ કે જેઓ જિલ્લા ભૂદાન સમિતિના પ્રમુખ હતા તેઓ આવ્યા. તેમને મંચ ઉપર બેસાડતાં તેફાની લોકોએ વિરોધ કર્યો અને કહ્યું કે “પેલો ઉપર બેઠો છે તેને નીચે ઉતારે, નહીં તો સભા નહીં ચાલે.” રવિશ કર મહારાજે વિચાર કર્યો કે સભામાં ધાંધલ થશે એટલે તેમણે સંકોચાતાં સંકોચાતાં કહ્યું કે તમે જાવ તે સારૂં. બબલભાઈ મહેતા પણ આ વખતે હાજર હતા. એ બનેને ખૂબ જ દુઃખ થયું. તે વખતે કોઈને ધ્યાન ન આવ્યું કે પેલા પ્રમુખશ્રીને કોંગ્રેસી તરીકે નહીં પણ ભૂદાન સમિતિના પ્રમુખ તરીકે બેસાડ્યા છે અને તેમને નીચે જવાનું ન કહી શકાય. પછી ભૂલ સમજાઈ અને બબલભાઈએ પ્રાયશ્ચિત રૂપે ત્રણ ઉપવાસ પણ કર્યા. ભૂદાનવાળાઓએ કોંગ્રેસની સમજ્યા વગરની જે ટીકા કરી હતી તેનું જ આ પરિણામ હતું.
એનાથી વિરૂદ્ધ ક્યારેક કેગ્રેસવાદીઓ મક્કમ વલણ દાખવે ત્યારે ભૂદાનવાળાને પણ મુંઝવણમાં મૂકાવું પડે છે. વડોદરામાં એક સભામાં પ્રમુખપદે વજુભાઈ શાહ હતા. લોકોએ તોફાન શરૂ કર્યું. વજુભાઈએ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com