________________
૨૪૮
આજના યુગે શું કરવું જોઈએ તે કઈ કહેતું નથી ? એટલે તે એક કઢિગત પરંપરા જેવું થઈને રહી જાય છે. પરિવર્તનની પ્રક્રિયા થતી નથી. પ્રાચીનકાળમાં એ નિમિત્તે ભારતીય સંસ્કૃતિની ધર્મદષ્ટિ ટકી રહેતી હતી. લોકહૃદય હળવાં થતાં.
શ્રી. માટલિયાએ પોતાના ગામડાંનાં કાર્યોના અનુભવો વર્ણવ્યા છે. તેમાં પણ આ જ વાત હતી. જે તેમણે ગામડાઓમાં ધર્મને પાયે ન રોપ્યો હોત તે તેઓ આટલું કામ ન કરી શકત. એવી જ રીતે રાષ્ટ્રીય મહાસભા (કોંગ્રેસ)ને ટેકો શા માટે આપ જોઈએ એ વાત જે રામાયણ, મહાભારત કે ગીતા દ્વારા લોકોને કહેવામાં આવશે, તે લોકો કહેશે કે એ બરાબર છે અને તેમના હૃદયમાં એ વાત જામી જશે.”
પૂ. જવાહરલાલજી મહારાજે એમને એમ ખાદી પહેરવાની વાત જૈન લોકો આગળ કહી હોત તો તેઓ ન સ્વીકારત. તેઓ એમજ કહેત કે આતો રાજકારણની વાત છે ? શા માટે ખાદી પહેરવી જોઈએ. પણ એમણે, જૈનશાસ્ત્રો અને જૈનધર્મની દષ્ટિએ અહિંસાનું વિવેચન કરી, પૂણિયા શ્રાવકના ટિયાનું મહત્વ બતાવી, અપારંભની રીતે સમજાવ્યું કે ખાદી પહેરવામાં અપારંભ છે અને મહારંભ (હિંસા)ને અટકાવવો હોય તો ખાદી પહેરવી જરૂરી છે, તે અલ્પારંભી છે અને શ્રાવકના મુખ્યગુણને અનુકૂળ છે. એવી જ રીતે તેમણે હરિજનોદ્ધાર અંગે પણ બહુ સુંદર રીતે જૈનદષ્ટિએ રજૂઆત કરી છે. તે વખતે જે કે સમાજને એક આંચકો લાગ્યો ખરો પણ તેમણે આખ જૈન સમાજને સમજાવ્યું કે ખાદી પહેરવી એ શ્રાવકધર્મ છે. એમણે પિતે પણ ખાદી પહેરી. - જૈન સમાજમાં એ વખતે બીજા સાધુઓએ પણ પહેલ કરી હતી. એમાં પૂ. ગુરુદેવ નાનચંદ્રજી મહારાજે ગાંધીજીને ઘનિષ્ઠ પરિચય સાધ્ય. તેમણે ખાદી, ગ્રામેળ અને સ્વદેશીની હિમાયત કરી અને હરિજનને
ત્યાં ગોચરીમાં બાધ ન ગયે. સાધ્વી શ્રી. ઉજજવલ કુમારીજીનું વિચાર-ઘડતર કરનાર અને આત્માર્થી શ્રી. મોહનઋષિજી મહારાજે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
