________________
[૧૨]
ગ્રામસંગઠન વડે મૂલ્ય
પરિવર્તનની પ્રક્રિયા મુનિશ્રી સંતબાલજી]
[૧૭–૧૦–૬૧ | વિશ્વમાં અહિંસક ક્રાંતિ કરવા માટે ગામડાને અને તેમાં પણ ભારતનાં ગામડાને વિચાર કરવો પડશે. અહિંસક ક્રાંતિના વાહન માટે આપણી દષ્ટિએ ત્રણ યોગ્ય છેઃ (૧) ગામડું, (૨) પછાતવર્ગ, (૩) નારી સમાજ. એમાં ગામડાંને વધારે મહત્વ આપીએ છીએ. અગાઉના સમયમાં નગર “નકરાયસ્મિત તત્વનગર એ વ્યુત્પત્તિ પ્રમાણે કર વગરનાં વિનિમયના સ્થળો હતાં; ગામડાના પિષક હતા. અને એમને એ રીતે મહત્વ અપાતું પણ હવે શહેરે ગામડાંના પોષક બનવાના બદલે શોષક થઈ રહ્યા છે. ઈતિહાસના પાને અમૂક ક્રાંતિકારોએ પણ શહેરને મુખ્ય મધ્યબિંદુ રાખીને શહેરની સંસ્કૃતિના વખાણ કર્યાનું નજરે ચઢે છે, તે ન–કર વાળા વિનિમય સ્થળ તરીકે ઠીક હતું. પણ બ્રિટીશરો આવ્યા બાદ જે શહેરી સંસ્કૃતિ વિકસી રહી છે તેના કારણે ગામડાંને મંદબુદ્ધિ અને નકામા ગણવામાં આવે છે. ગામડું એટલે જાણે કાંઇ નહીં, અભણ, અજ્ઞાન, હલકું. આ કે છે તે કહેવાય ગામડી છે. રાંચે છે. કોઈ વસ્તુને મૂલવવી હોય તે પણ કહેવત પડી ગઈ કે આ વસ્તુ કેવી છે? તે કહેવાય કન્ટ્રી–મેડ (ગામમાં બનેલી). દેશમાં બનેલી વસ્તુ; એટલે કે ગઈ ગુજરી. એમ સમજવામાં મોટામાં મોટું નુકશાન જે થાય છે તે સ્વદેશીભાવના અને સ્વાભિમાનનો નાશ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
