________________
આપેલી દોરવણી છે. જેને “અહિંસા' શબ્દ ઘણો સારે પણ રાજકારણમાં ગાંધીજીએ ઊતરીને એને વ્યાપક ન કર્યો હોત તો તેની મહત્તા કોણ સ્વીકારત?
જૈન ગૃહસ્થ માટેનાં વ્રતમાં છે અને દશમું વ્રત દિશાવત અને દેશાવકાસિક વ્રત છે. તેનો અર્થ એ છે કે તું જ્યાં જન્મ્યા હોય ત્યાંથી પિટ (રોટલો) પહેરણ અને પથારી મેળવજે પણ સંસ્કૃતિ માટે બીજે જજે ! પણ આપણું કમનશીબે આપણે બહાર ગયા ધન કમાવવા અને બ્રિટીશરે અહીં આવ્યા તે પણ ધન કમાવવા માટે. તેમણે પિતાની સાથે શિક્ષણ ક્ષેત્રમાં વિલાસિતા આણ. મોટા શહેરોમાં ટાપટીપ અને સિદર્યના પ્રસાધને લાવ્યાં. પરિણામે શિક્ષણ જીવન કેળવવાનું સાધન બનવાને બદલે વિલાસનું સાધન બનવા લાગ્યું.
જે દેશમાં બ્રહ્મચર્યનાં ગુણો ગવાયાં છે, જ્યાં પચ્ચીસ વર્ષ પહેલાં કાંસથી એક બાઈ (મિસ માર્ગારેટ ) સંતતિ નિયમનને પ્રચાર કરવા આવી અને ગાંધીજી જેવાએ વિરોધ કર્યો કે બાઈ તું ચાલી જા. તે દેશમાં આજે સરકાર એ કામ કરવા માટે કરોડ રૂપિયા ખર્ચે છે. હવે ધર્મના નામે બ્રહ્મચર્ય ઉપર જોર આવવું જરૂરી છે ત્યારે શું રાજકારણના નામે એને પડતો મૂકી શકાશે? એને ઉપેક્ષા સેવવાથી શું પરિણામ આવે છે તેને એક દાખલો જોઈએ.
એક કોલેજ કન્યા બહેનપણીને ત્યાં ગયેલી પણ પાકીટ ભૂલી ગઈ. એટલે એ લોકો પાકીટ ઘેર આપી ગયા. પિતાએ સહજભાવે પાકીટ ખેલ્યું, તે પુસ્તકોના બદલે સંતતિ નિયમનનાં સાધનો જયાં. ખાનદાન કુટુંબ, કુમારી કન્યા અને આ સાધન ! એટલે પિતાને ખૂબ લાગી આવ્યું. દીકરી આવી એટલે તેમણે પૂછ્યું: “બેટા ! આ શું છે? તે કહે બાપા, આપ ન સમજો ! એ તે જીવનની જરૂરિયાત છે.” - હવે જે આવી રીતે સમગ્ર રાજ્યનું-વિશ્વનું નૈતિક ધોરણ ઉતરતું જતું હોય તે તે ન સુધરે તે સાધુઓ કે લોકસેવકો માટે સાધના અઘરી થઈ પડે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com