________________
ધર્મમય અથવા અહિંસક–સમાજરચનાની છે. આજે કાં તે મૂડીવાદી સમાજરચનાની બોલબાલા છે અથવા તે રાજ્યસત્તા દ્વારા અંકુશિત સમાજરચનાની બેલિબાલા જગતમાં ચાલી રહી છે. અલબત્ત ભારતીય કોંગ્રેસ લોકલક્ષી લોકશાહી દ્વારા ઉપરની જાગતિક સમાજરચના બદલવામાં અપૂર્વ ભાગ ભજવી રહેલ છે. પણ એકલી રાજ્ય સંસ્થા આ કામ નહીં કરી શકે. તેવી જ રીતે આખા જગતમાં ધર્મમય સમાજરચના લાવવી હોય તો એકલા ક્રાંતિપ્રિય સાધુ-સંતો પણ તે ભગીરથ કામ કરી નહીં શકે. જનસંગઠને સુદ્ધાં એકલા નહીં કરી શકે અને એકલદોકલ રચનાત્મક સેવકોની સંસ્થા પણ નહીં કરી શકે. આ કામ તે આ ચારેય ત અનુક્રમે અનુસંધાન પામે તો જ કરી શકે તેમ છે.
સભાગે વિજ્ઞાને જગતને સ્થૂળ રીતે નજીક લાવી મૂક્યું છે. રાજકીય રીતે સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંસ્થા મારફત ભારતીય કોગ્રેસે “અજાતશત્રુ” જેવી સક્રિય તટસ્થ રાજનીતિને ભારતરાજ્ય દ્વારા પંડિત જવાહરલાલની રાહબરી તળ અપનાવીને ત્રીજુ વિશ્વયુદ્ધ થંભાવી વિશ્વચકિત કાર્યવાહી બજાવી છે. પણ હજુ લોકલક્ષી લોકશાહી ભારતમાં અને જગતમાં અસરકારક નહીં બનેલ હોઈ સામ્યવાદી ચીને દગાખોર આક્રમણ કરીને ભારતને કપરી કટોકટીમાં મૂકી દીધું છે. તેવા વખતે પણ સદ્દભાગ્યે ભારત રાજ્યસપાટીએ પિતાના પ્રાણધા સિદ્ધાંતે જાળવી રહ્યું છે. આ જ સમયે જે અનુબંધ વિચારધારા ભારત દ્વારા જગતમાં અમલી બનવાને કાર્યક્રમ ઉપડે તે કદાચ જગતની માનવજાતને કાયમી શાંતિના રાહની ઝાંખી થતાં વાર ન લાગે.
આ બધું પ્રજાકીય સપાટીએ પાર પાડવા માટે ગામડાં, માતજાતિ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
