________________
(જ) “ ભિન્ન વિભક્તિ પર રહેતાં નાના સ્થાને “cર થાય છે. ওঃ বালকদিগের হইতে,
કારક (Case) કારક છ છે. કર્તા, કર્મ, કરણ, સંપ્રદાન, અપાદાન, અને અધિકરણ.
કર્તાકારક (Nominative case). કત્ત કારકના એક વચનમાં “” અને બહુવચનમાં “' વિભક્તિ થાય છે. ও মানুষে সব করিতে পারে। সকলে গেল। বালকেরা দৌড়িতেছে। মানুষেরা হাসিতেছে।
કર્તાકારકમાં એકવચનની વિભક્તિને ઘણે સ્થળે લેપ થઈ જાય છે. ઉદા- afમ વનિ.નન, શિર્ટ ના ર GS, સેન સૈ૮િ૭(
ક્રિયાની નિયતા નવા સંભાવના જણાતાં જ્યારે કયારે ‘વ’ વિભક્તિને લેપ નથી થતો. જ્યારે જ્યારે વિકલ્પ લેપ થાય છે, ઉદા ના વા વાન.૨૭ વજન 1 માર્ચ સો મૂર્શિતક ના ૨૮ના વિકલ્પ લેપનાં ওঃ ছেলেয় ছেলেতে বা ছেলে কাঁদিয়া থাকে। ঘােড়ায় ঘােড়াতে বা જાણ રાગ પહેલા બે ઉદા૦માં ક્રિયાની નિયતા ના અભ્યાસ જણાય છે. “સદન' ક્રિયા સંભાવના જણાવે છે.
બહુવચનમાં જુનિ, જૂના અને જિદ્ર પ્રત્યયાત શબ્દથી વિભક્તિ લવાય છે ાિત્ર પ્રત્યયાન્ત પદ કર્તાકારકમાં પ્રાયઃ વ્યવહત થતું નથી,
ત્રિ, ગુના અને કાર પ્રત્યયાત શબ્દો બહુ બેઘકહેવાથી તેના થી “રા' વિભક્તિ લવાતી નથી પરંતુ સ્થ” વિભકિત લવાય છે. એ ત્રણ પ્રત્યય અનુક્રમે ઈકરાત આકારાન્ત અને વ્યંજન વન્ત હેવાથી તેને યોગ્ય વિભક્તિ લવાય છે. ઉદા. (શનિ નિ ના નાના નાના જૈન જૂનાં સ ગ જૂના મત છેન વિનિના હસો બધા ચેખા ખાઈ ગયા. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
