________________
૧. ઉત્તરધ્રુવવાદ.
સાપાર્ટીનું કથન આપણે ઉપર જોયુ. પણ તેની વિરુદ્ધ ભૂસ્તરશાસ્ત્ર સાક્ષી પૂરે છે. ઉત્તર ધ્રુવ સિવાય પૃથ્વીને સઘળા પ્રદેશ તે સમયે વસાહતયેાગ્ય ન હતા એ કત તેની કલ્પના જ છે. ભૂગર્ભ શાસ્ત્રીએ મેડલીકીટ અને બ્લેન જ કહે છે કે ધ્રુવ આગળના પ્રદેશમાં વસાહત હતી તે સમયે પૃથ્વીના ઉષ્ણુ અને શીતેષ્ડ ભામ પણ વસાહતયેાગ્ય હતા. વળી વિશેષમાં તેઓ કહે છે કે “ બહુ પ્રાચીન કાળમાં હિંદુસ્તાનના પ્રદેશમાં વસાહતયેાગ્ય ઉષ્ણતા હતી એમ માનવા ઘણાં પ્રમાણુ છે. ” અમેરિકન ભૂસ્તરશાસ્ત્રી ડાના કહે છે કે “ ભૂતકાળનાં સર્વાં સાક્ષ્ા મુજબ પૂર્વના કાષ્ઠ પ્રદેશમાં મનુષ્યાતના ઉદ્ભવ થયા હેાવા જોઇએ.” વળી ઉત્તરના પ્રદેશેામાંથી મનુષ્યજાતિ દક્ષિણ તરફ્ પ્રસરી એવુ માનવા કંઇ પણ પુરાવા નથી એવે! ધણા વિજ્ઞાનીઆના અભિપ્રાય છે.
યુરેપીય વિદ્વાનેામાંથી કેટલાક એમ પણ કહે છે કે ઉત્તર તરફના લેાકેાને દક્ષિણ તર લઇ જતાં, દક્ષિણનાં તેઓને પ્રતિકૂળ હવાપાણીને લીધે તેઓ મૃત્યુ પામે છે.
આર્યો પૃથ્વી ઉપર સર્વ જાતિમાં પ્રાચીન છે તે બદલ ઝાઝા મતભેદ નથી, અને લાખા વર્ષ થયાં પણ હજી આપણે નષ્ટ થયા નથી. નવાઇ જેવું એ છે કે આ મતે બધ બેસતા નથી તે પણ આપ્યું આર્યાવર્તની બહારથી આવ્યા એમ સાબીત કરવા તરફ જ પાશ્ચાત્ય વિદ્યાનાની મહેનત
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, watumaragyanbhandar.com