________________
અગ્નિ બધી નદીઓ સાળંગી બાબતે બાબતે પૂર્વ તરફ પ્રસર્યો, અને હિમાલયમાંથી નીકળતી “સદાનીર’ નદી સુધી પહોંચી ત્યાં અટકો; કારણ કે તે નદીની બીજી બાજુને પ્રદેશ ભેજવાળે અને કીચડકાદવવાળે હતો. કારણ કે અગ્નિથી તે બળેલો ન હતે. એનો અર્થ એ કે આર્યોએ સદાનીર નદી ઓળંગીને તે પ્રદેશ ભેજવાળે હેવાથી વસાવ્યો નહિ. તથાપિ પછીથી તે પ્રદેશમાં પણ આક્રમણ તેઓએ કર્યું હતું.
આ શું બતાવે છે ? એ જ કે અગ્નિ સરસ્વતીને કિનારે પ્રથમ પ્રગટ થયા અને વિદેલ, માથલ, અંગિરસની માફક તેને પૃથ્વી ઉપર આયે, અને તે પ્રદેશથી આપણું આર્ય પૂર્વજો તેને સંસ્થાનમાં પોતાની સાથે લઈ ગયા. કદાચ તે ત્રણ જણા સંસ્થાને સ્થાપવા બહાર નીકળી પડેલા આર્યોના નેતા હશે.
વળી આવેદમાં કહ્યું છે કે “અગ્નિ અંગિરા રષિ એમાં પ્રથમ છે, અને તેને “પહેલો અંગિરસે પ્રાવ્ય હતો” ને તે પૂર્વમાં (પૂર્વબનવન) “પાવતી,
અપયા, અને સરસ્વતી નદીઓના પ્રદેશમાં પ્રાચીન કાળમાં ઘર્ષણથી ઉત્પન્ન થયે હતો.”
અગ્નિને પ્રથમ તેણે પ્રગટ કર્યો એ બાબતમાં એક કસ્તાં વધારે મત છે, તે પણ તે ક્યાં પ્રગટ થયો હતો
તે બાબતમાં સર્વ એકમત જ છે, તે ધ્યાનમાં લેવા જેવું Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, lowwatumaragyanbhandar.com