________________
૧૧૦ - સુવાસ : આષાઢ ૧૯૯૫
પણ તેની વીશેક વર્ષની વયે નેપાળમાં આંતરિક બળો ફાટી નીકળ્યો. તે સમયે તે દેશમાં બે મુખ્ય રાજકીય પક્ષે હતાઃ એક થાપા, બીજો પાડે. અત્યારસુધી થાપા પક્ષ કર્તાહર્તા હતા. પણ આ બળવામાં નેપાળના મુખ્ય પ્રધાન અને થાપાઓના નાયક ભીમસેનનું ખૂન થતાં પા પક્ષ આગળ આવ્યા. તેના આગેવાનોએ થાપાઓને સત્તા પરથી દૂર કર્યા અને બલનેરસિંહ પણ એ પક્ષને હોવાથી તેને અને જંગને નોકરીમાંથી રૂખસદ આપવામાં આવી.
બલનેરસિંહ આઠ પુત્રો અને બે પુત્રીઓનો પિતા હતો. નોકરી જતાં કુટુંબની હાલત કફેડી થઈ પડી. બલનેરના ઉદાર સ્વભાવથી પણ કુટુંબને કંઈક શોષવું પડ્યું. નેકરી તૂટવાના સમયે તે બાગમતી નદી પર પૂલ બંધાવો હતો. આવક બંધ થતાં તે કામમાં પૈસાની તાણ પડી. પિતાના એક કુટુંબી પાસે તે અંગે તેણે પંદર હજાર રૂપિયા ઉછીના માગ્યા. કુટુંબીએ ઉપહાસમાં પૂછ્યું, “આઠ પુત્રના પિતાને કઈ જામીનગીરી ઉપર રૂપિયા ધીરવા ?” બલને ગર્વથી ઉત્તર દીધો, “એ આઠ પુત્રોજ ભવિષ્યમાં નેપાળના રણીધણી બનશે.” ને આમ ઉશ્કેરાટમાં બેલાયેલી એ વાત સમય જતાં સાચી પડી. જંગબહાદુરે પણ પિતાને ઉપહાસ કરનાર એ કુટુંબી કે તેનાં સંતાનોને ભવિષ્યમાં આગળ ન આવવા દઈ એની એ ક્રૂર મશ્કરીને 5 બદલે લીધેલ.
એ અરસામાં નોકરીના અભાવે જંગ જુગારની લતે ચડયો. એક પ્રસંગે તે તેમાં રૂ. ૧૧૦૦ હારી ગયો. પૈસા ન ભ પણ ચાલી શકે તેમ હતું, પણ એકવચની જંગ, દૂર આવેલા પાટણ ગામે જઈ, પિતાને એક ભરવાડ મિત્ર પાસેથી પિસા ઉછીના લઈ આવ્યો અને ઋણ તેણે તરતજ ચૂકવી આપ્યું. ભરવાડનું દેણું ચૂકવવાને તેરાઈના જંગલમાંથી કેટલાક હાથીઓ પકડી તેમને વેચવાની તેણે યુક્તિ વિચારી. એક વર્ષ સુધી તે તે જંગલમાં રખડે, પણ તેરાઈને રાક્ષસી હાથીઓ એકલે હાથે પકડાવા સંભવિત નહેતા. પરિણામે તે નિરાશ થઈ બનારસ ચાલ્યો ગયો. ને ત્યાં એકાદ વ શાંતિમાં ગાળી દેવી સાહસ માટે તે નેપાળમાં પાછો ફર્યો.
આ વખતે તેની પહેલી પત્ની મરી ગઈ હતી. પરિણામે તેણે બીજીવાર લગ્ન કર્યા. લગ્નપ્રસંગે તે તેની હાલત જો કે કડી હતી. પણ તમે પછી તેને નશીબને પારો ચડવા માં. નવી પત્નીના સ્ત્રીધનમાંથી તેણે ભરવાડનું દેણું ચૂકવી આપ્યું. ને અવનવા સાહસે. માટે તે જંગલમાં ભમવા લાગ્યા.
નેપાળના મહારાજા રાજેન્દ્રવિક્રમને હાથીઓના શિકારનો ખૂબ શોખ હતો. તે માટે થોડાક સૈનિકે સાથે રાખી તેઓ કેટલીકવાર જંગલમાં ચાલી નીકળતા. એવા એક પ્રસંગે જગ પણ સૈનિકાની પાછળ પાછળ ચાલ્યા. જંગલમાં સૈનિકે એક હાથીને ઘેરી વળ્યા પણ તેને કેદ કરવામાં તેઓ નિષ્ફળ ગયા. એ વખતે જંગ આગળ આવ્યા, અને જીવના જોખમે એક દોરડાને પાસ નાંખી હાથીને તેણે કેદ કરી લીધે. મહારાજ ખૂશખૂશ થઈ ગયા; તેમણે ત્યાંને ત્યાં જ જંગને કે'ટનનો હોદ્દો આપ્યો. આ પ્રસંગ પછી રંગનું પ્રારબ્ધ વિજયકલગીએથી આપવા લાગ્યું.
એક વખતે તેણે જંગલી પાડાની સાઠમારીમાંથી વીફરીને નાસી છૂટેલા રાક્ષસી પાડાને એક કામળી ને દોરડાથી જ વશ કરી લીધો; બીજી વખતે સળગી ઊઠેલા ઘરમાં સપડાઈ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com