________________
૨૧૪ " સુવાસ : ભાદ્રપદ ૧લ્પ
સુધરેલી દુનિયાને એસ્કેલેશિયા ખંડની શોધ સહુથી મોડી થઈ. યુરોપના મધ્યકાલીન યુગ સુધી હિંદી મહાસાગર કેવળ ચારે દિશાએ ધરતીથી વીંટળાયેલો આંતરિક સમુદ્ર છે એવી સામાન્ય માન્યતા હતી. માપ જેવા રડ્યાખડયા પ્રવાસીઓએ જ સાંભળેલું કે એશિયાની દૂર દક્ષિણે મહાન દેશે પડેલા છે. સોળમી સદીમાં પોર્ટુગીઝ નાવિકે આ અજાણ્યા ઓસ્ટ્રે. લિયા ખંડને “મહાન જાવા ”ને નામે ઓળખતા. સત્તરમી સદીની શરૂઆતમાં ડચ નાવિકે એ ઓસ્ટ્રેલિયા તરફ મીટ માંડી. હેલાંડની સરકારે તેને ‘ન્યૂ હેલાંડ' ને નામે ઓળખાવ્યું.
ઈ. સ. ૧૬૪૨ માં ડચ નાવિક ટાસ્માનની સફર સાથે ઓસ્ટ્રેલિયાની શોધને નવયુગ શરૂ થયો. તેણે આ ખંડને ઘણે પ્રદેશ ઢઢળ્યો. તેને ત્યાંના દેશીઓ અદેખા અને અનાડી જંગલીઓ જણાયા. તેને આ દેશ વસવાટ અને વેપાર માટે આશાજનક કે આકર્ષક ભાસ્યો નહિ. તેના રિપોર્ટ પરથી ડચ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીને “ન્યુ હેલાંડ” નકામી શોધ છે તેના પર વધારે લક્ષ આપવાની કશીયે આવશ્યક્તા નથી એવી ખાતરી થઈ. પરિણામે અર્ધી સદી સુધી કેઈએ વિશેષ શોધ કરવાની માથાકૂટ ન કરી.
સત્તરમી સદીની છેક આખરીમાં ઇગ્લાંડનું લક્ષ તો એ દિશાએ વળ્યું. ઈ. સ. ૧૬૮૮ માં કેપ્ટન વિલિયમ ડેપ્પીયર આ ખંડને કિનારે પાંચ અઠવાડિયાં ગાળી ગયો. તેણે પણ ડચ નાવિકોના જેવીજ કંગાલ મત પિતાના Piracy નામના ગ્રંથમાં દર્શાવ્યો. ત્યારબાદ છૂટાછવાયા નાવિકે ઓસ્ટ્રેલિયાને દક્ષિણ કિનારે આવી ગયેલા. ઈ. સ. ૧૭૦૫ માં ડચ નાવિકની ટાળી ત્યાં ફરીવાર આવી, અને નિરાશ થઈ ચાલી ગઈ. છેક અઢારમી સદીની મધ્યમાં ઇંચ લેખક ડિ બ્રેસિસે ઓસ્ટ્રેલિયામાં કેદીઓનું થાણું સ્થાપવા હિમાયત કરી. અને તેના ગ્રંથનું અંગ્રેજી ભાષાંતર થયું. આ પ્રસંગે ઈગ્લાંડને ઓસ્ટ્રેલિયા તરફ દુર્લક્ષ ન કરવા ઠસાવ્યું.
વિજ્ઞાનપ્રેમી નાવિક કેપ્ટન જેમ્સ ફૂક સર જોસેફ બેસ વગેરે વિજ્ઞાનીઓ સાથે ઈ. સ. ૧૭૬૮ માં એરટ્રેલિયા અને ન્યુઝીલાંડ આવી ગયા. તે બધા તે આ ખંડની અજબ ફળદ્રુપતાથી અંજાઈ ગયા. ઈ. સ. ૧૭૭૦ માં એ કેપ્ટન કૂકે એ ઉપસાગરના કિનારાની પ્રફુલ વનરાજી નિહાળી તે ઉપસાગરનું નામ “ બેટાની બે” અને દેશનું નામ ‘ન્યૂ સાઉથ વેલસ” રાખ્યું.
આ સમયે ઈંગ્લાંડે અમેરિકામાં ભારે પછડાટ ખાધી હતી. અમેરિકાનાં સંસ્થાને “પ્રતિનિધિત્વ નહિ તે કર નહિ” એ સિદ્ધાંત પર બળ જગાવી બ્રિટનથી છૂટાં થયાં અને “ યુનાઈટેડ સ્ટેટસ ઓફ અમેરિકાનું સર્જન થયું. ઈંગ્લાંડને આ અસહ્ય ખોટ હજુ સાલે છે, પણ ઓસ્ટ્રેલિયાખંડની પ્રાપ્તિથી તે પિતાના હૃદયને દિલાસો અપાવી શક્યું છે.
ન્યુઝીલાંનો ગરાંગ ઈતિહાસ એક સદીથી વિશેષ દૂર જ નથી, પણ અંગ્રેજો પહેલાં એ દેશને વસાવનાર માઓરી પ્રજાને ઇતિહાસ ઓછામાં ઓછા આઠ સદી જેટલે પ્રાચીન છે.
માઓરી પ્રજા ઘઉંવર્ણી પિલિનેશિયન પ્રજાનું એક અંગ છે. તે બુદ્ધિમાન, તેજવી, પ્રેમ-શર્ય ભરી, સાહસિક અને રૂપાળી પ્રજા છે. ન્યુઝીલાંડના ભૂરા વસાહતકામાં એક
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com