________________
દક્ષિણ ભારત મેં મૂર્તિપૂજક ઇસાઈ કી મૂર્તિ સે ઠીક દે ગજ કે દૂરી પર, મૂર્તિ કે ઐન સામને; લેગાં કે બૈઠ કર મૂર્તિ કી એર મુંહ કિયે હુએ તથા મૂર્તિ પર ધ્યાન જમાએ દુઆયે માંગતે તથા પ્રાર્થના કરતે હુએ દેખા. શિક્ષિત સમુદાય ભી ઈસાઈયત કે સિદ્ધાંત કે નહીં સમઝતા; મને ઉનસે બાતે કર ધર્મ સંબંધી ઉનકે વિચાર જાનને કા પ્રયત્ન કિયા; પરંતુ જે લોગ, અપને વિચાર, ધર્મ જૈસે ગહન વિષય પર, અંગ્રેજી ભાષા મેં પ્રકટ કરને મેં અસમર્થ છે. એક બાત કા મુઝ પર બડા અચ્છા પ્રભાવ પડા. વહ યહ. કિ ક્રાંસીસી ભાષા કે ગ્રેજ્યુએટ તક કે આપસ મેં તામિલ ભાષા મેં હી બાતચીત કરતે પાયા. ઈધર કે લોગ શરાબ બહુત પોતે હૈં. સભી–હિંદૂ ઔર ઈસાઈ ! બ્રાહ્મણ તક ! શરાબ પીના ઈધર બુરા નહીં સમઝા જાતા; અતઃ પ્રત્યેક વ્યક્તિ ખુલ્લંખુલ્લા શરાબ પીતા હૈ. એક રૂપિયા રોજ પૈદા કરનેવાલા મજદૂર ચૌદહ આને કી શરાબ પી કર, ઘર કે કેવલ દો આને લે કર જાયગા. સુબહ કે શરાબ કે લિયે પૈસા ન હોને પર, શરાબ કી દુકાન પર અપને પહનને કે કપડે ગિરવી ૨ખ કર ઔર શરાબ પી કર કામ પર જાયગા ઔર શામ કો લૌટ કર, પૈસા દે કર કપડા લેગા ઔર શરાબ પી કર તબ લૌગા. એક બાત બડી ભદ્દી દેખી ગઈ. ઇધર કે લોગ, ક્યા શિક્ષિત ઔર કયા અશિક્ષિત, ઔર ક્યા હિંદૂ ઔર ક્યા ઈસાઈ-સભી, મિલને પર એકદૂસરે કો અભિવાદન નહીં કરતે; અબ વહાં કે કુછ લોગ, જે મેરે ભાઈ કે મિત્ર હૈ, નમસ્કાર કરના સીખ ગયે હૈ. યહાં કે હિંદૂઓ કે બહન કી પહલી કન્યા પર મામા કા હક હોતા હૈ. યદિ લડકી કા પિતા ઉસકી કિસી દૂસરી જગહ વિવાહ કરના ચાહે, તે મામા અદાલત દ્વારા ઉસે લે કર અપને સાથ શાદી કર લેતા હૈ. યહી રિવાજ ઈસાઈ મેં ભી હૈ, લેકિન ઈસાઈ મેં યદિ લડકીવાલા, મામા કે ન દે, તે ઉસે કાનુન કી સહાયતા નહીં મિલતી. યહાં કે ઇસા મેં એક બાત ઔર દેખને મેં આયી. સાધારણ તૌર પર બ્રાહ્મણ ઇસાઈ બ્રાહ્મણ ઈસાઈ કે સાથ, વૈશ્ય ઈસાઈ વૈશ્ય ઇસાઈ કે સાથ, શદ્ર ઈસાઈ શુદ્ધ ઇસાઈ કે સાથે વિવાહ કરતે હૈ; પર વિશેષ દશા મેં બ્રાહ્મણ ઈસાઈ, વૈશ્ય વ શુદ્ધ ઈસાઈ કી લડકી સે વિવાહ તો કર લેતે હૈં; પર અપની લડકી ઉનકે નહીં વિવાહતે.
યહાં કે ઇસાઇયોં કી દશા કા જે વર્ણન મૈને ઉપર કિયા હૈ ઉસસે પાઠક ભલી પ્રકાર સમઝ ગયે હોંગે કિ યે લોગ, એક મુદત સે ઇસાઈ હેને પર ભી, અભી તક એક પ્રકાર સે હિંદ દૂ હી બને હુએ હૈં. યદિ આર્યસમાજ, વહાં કે કુછ સુશિક્ષિત નિવાસી આર્યસમાજી બની સકે, તબ તો, વહાં પર અપકાલ મેં હી, સર્વત્ર વૈદિક ધર્મ કી પતાકા ફહરાને લગે ઔર સનાતન ધર્મ કે લૂરે પંડિત ઔર પુરહિત કે ચુંગલ સે નિકલ કર ઈસાઈ લૂટે કે જાન મેં ફેસે હુએ, અપને ઇન ભાઈ કે બચા લે. આશા હૈ વૈદિક ધર્મ કે વે પંડિત જે વિદેશી ભાષા કી ભી અરછા જ્ઞાન રખતે હૈં, ઇસ એર ધ્યાન કેંગે.
(તા. ૨૮-૧૦-૨૮ ને “આર્યપ્રકાશમાં લેખક-પંડિત શિવચરણલાલ શર્મા)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com