Page Text
________________
૨૦૯
સ્વાધીનતા કે પ્રતિ ८५-स्वाधीनता के प्रति
સ્વાધીનતે ! દેખ હમારી દીનતા કે ! – ભલી ભાતી હમારી અવસ્થા, હમારા પતન, હમારે દુઃખમય જીવન સે પરિચિત હો! આધુનિક સમય મેં હમ ક્યા હૈ, સંસાર મેં હમારા કા સ્થાન હૈ તથા ભૂમંડલ મેં હમારા કૈસા માન ; યહ તૂ અછી તરહ જાન ! આજ સંસાર હમેં કાલા કુલી કહ કર પુકારતા હૈ; નહીં, ઉસસે ભી અપહજ ! એફ ! આગે કહા નહીં જાતા ! ગલા ભર આતા હૈ. કૈસે કહ્યું ? લાચાર હું. અછા, અબ તૂ હી બતા, હમારે ઈસ અધઃપતન કા કૌનસા પ્રબલ કારણ હૈ ? તેરી અનુપસ્થિતિ, હમારી વિવેકશન્યતા યા વિધિવામતા ? કુછ સમઝ મેં નહીં આતા, યહ સમય કા ફેર હૈ યા ભાગ્ય કી ભયંકરતા ?
દેખ, તૂ આદ્યાશક્તિ હૈ, સાથ-સાથ સર્વ વ્યાપિની લી. અતઃ “જગત-જનની’ તેરી સંજ્ઞા હૈ. સંસાર તેના પુત્ર છે. કાલે–ગોરે કા ભેદભાવ, તેરે હૃદય મેં જગહ નહીંપા સકતા. તૂ દયામયી હૈ, પર હમારે લિયે નહીં–રે કે લિયે ! તેરે હૃદય મેં પ્રેમ હૈ અવશ્યઃ પર પાપિ, પ્રપંચિય, દુરાચારિયોં કે લિયે–બંચક ઔર વિધમિયો કે લિયે ! જિનકે હૃદય મેં દયા કી જગહ નિર્દયતા શાસન કરતી હૈ, જિન્હેં ધર્માધમ કા કુછ ભી ધ્યાન નહીં, જિનકા અન્યાય હી એકમાત્ર અસ્ત્ર હૈ, ઔર કપટાચાર જિનકે બાર્યો હાથ કા ખેલ હૈ, તૂ ઉન્હીં કી દાસી હૈ! કિતના બડા કલંક હૈ તેરે ઉપર ?
માતા ! હમ ભારતવાસી તેરે લિયે તરસતે હૈ પિંજર-બદ્ધ પક્ષી કી તરહ ! તેરી અર્ચના કરતે હૈ ભાવુક ભક્તોં કી તરહ ! ઔર તેરી દયા કી સ્વાતિબંદ કે લિયે દિન-રાત લાલાયિત રહતે હૈ તૂષિત પપહે કી તરહ ! પર સભી-કુછ વ્યર્થ હૈ. શાયદ કરને સે વિમલ સ્વાતિબંધ નહીં નસીબ હોતે ! નહીં, નહીં; પપીહે તો રટ લગાતે-લગાતે વર્ષ મેં એક બાર ભી-સ્વાતિનક્ષત્ર મેં હી સહી-ઉસ પ્રાણ-રત્ન અમિય-વિનિંદિત સ્વાતિ-બૂદ ક પા ભી લેતે હૈ, પર ઈધર હમપર ઐસી -દષ્ટિ ? ઐસા નિષ્ફરપન કયાં ? મેં ! હમ દીન હૈ, હીન હૈ, તેરી આશાઓ પર હી હમારા જીવન અવલંબિ હૈ, તેરી હી કૃપા કે લિયે દર-દર કે ભિખારી ઔર ભિખારિન બનતે ફિરતે હં; ઇતને પર ભી દયા નહીં !
દેવિ ! કરુણામયી તેરા નામ હૈ, દુખિયે કા દ:ખ વિમોચન કરના તેરા કામ હૈ, ફિર યહ તેરા કારાય કપટપૂર્ણ કયાં ? ઇસ લિયે કિ હમ ભારતવાસી તેરી સંતાન નહીં હૈ ? નહીં સચમુચ? અગર હૈ, તો કયાં હમપર તેરા પુત્રવત્ પ્રેમ નહીં હૈ? ક્યા ઈસ લિયે કિ હમ કાલે હૈ? ઇસ લિયે કિ હમ તેરી પૂજા કી પ્રણાલી યા તુઝે પ્રસન્ન કરને કી રીતિ હી નહીં જાનતે ? ક્યા બાત હૈ? અગર તૂ યહ કહે કિ હમ લોગ તેરે પ્રેમ કે યોગ્ય નહીં હૈ, તે બતા હમ અગ્ય હુયે હી છે ? ક્યા હમ અગ્ય હી ઉત્પન્ન યે થે ? નહીં, અંબે ! જબસે હમેં પરે સે કુકરા કર તૂ દૂસર કી દાસી બન ગઈ, તભીસે હમ અભાગે પતન કી પરાકાષ્ઠા પર ચઢ ગયે હૈ; પર, ઈસમેં હમારા દોષ લેશ-માઃ ભી નહીં; કયાંકિ હમ તો અબોધ બચે હૈ. હમેં સન્માર્ગ પર લાના તેરા ધર્મ હૈ. કયા હમર પ્રતિ તેરે હૃદય મેં કભી દયા ઉત્પન્ન હુઈ હૈ ?
એક બાત ધ્યાન મેં આતી હૈ. હમ યદિ સચમુચ તેરે પુત્ર રહતે, તે તમારી આવાજ, હમારી અભ્યર્થના, હમારા કરુણ-કંદન અવશ્ય તેરે કર્ણ કુહરોં મેં પહુંચતા ! હમારી દુઃખભરી પુકારે ને પરમાત્મા કે આસન કે કુલા દિયા હૈ, હમારી આહાં સે અમરપુરી ભી થર્ટી ઉઠી હૈ; પર તુઝે ઈસક ખબર તક નહીં–તેરી સેવા કે પ્રશંસનીય સામાન હમને ઇક કિયે હૈ, પર તેરી પ્રકૃતિ તે અસુરો કે સંપર્ક સે આસુરી હે ગઈ હૈ. – કાલીકરાલી ધિર-પિપાસિતા હો ગઈ છે. રો-ગાને સે તૂ પ્રસન્ન નહીં હો સકતી. અબ ફૂલ, ફલ, ગંધ, ધૂપ, દીપ સે તેરી તૃપ્તિ નહીં ! બકરે કી બલિ સે તુઝે ધૃણું હે ગઈ હૈ. તબ ક્યા ચાહિયે ? વહી, વહી, નર-મુંડ? ઉભરે નવયુવકે કા શોણિત-તર્પણ? ક્યા ઇસીકે લિ તેરે હદય મેં સદિય સે વાલા પ્રજવલિત શું. ૧૪
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034614 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1930 |
| Total Pages | 400 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 22 MB |