________________
૧૧૨
શુભસંગ્રહ-ભાગ પાંચમ રહી થી. મેંગસ ઘર પહુંચા, બચ્ચે ગલે સે લિપટ ગયે મેંગર ઉષા કી કિરણે કે સમાન ખિલ પડા. સ્ત્રી સામાન લે કર અંદર ગઈ.
મેંગરૂ કે હલકી સી નિંદ આ ગઈ થી. રાત કે અબ ૧૧ બજ ચૂકે છે. સ્ત્રી ને થાલી લગાઈ. બચે પિતા કે બાહર બુલાને ગયે. મગર ઉઠા ઔર ચૌકપર જા બેઠા. બચ્ચે ઉસે ઘેર કર બૈઠ ગયે ! બસ, અબ ખાને હી કી દેર થી. ઇતને મેં દરવાજે સે આવાજ આઇ “અબ તુમહારી હી આશા હૈ બાબા ! દિનભર કી ભૂખી દૂ, મુઝે ભી એક રોટી દેના. ઈતની બાત સુન કર મૈગ કબ ખા સકતા થા? ઝટ બાહર આયા. એક માં થી, ઔર એક નન્હા સા બચ્ચા. મેં બિલખ રહી થી, જાડે કી રાત થી. બચ્ચા મેં કી ગોદ મેં લિપટા હુઆ ગમી કા અનુભવ કર રહા થા. સચમુચ યહ દશ્ય બડા હી કરણપૂર્ણ થા. - ગરુ અંદર ગયા. ભરી થાલી લે કર બાહર નિકલા, ઇસને દુ:ખિયા કે આગે થાલી રખ દી. ભંગ કી સ્ત્રી પતિ કી ઓર ચુપચાપ દેખ રહી થી. ઉસ સમય વહ શાન્તિ કી તિ થી, ઔર મેંગસ સંતોષ કા સ્વરૂપ બના હુઆ થા.
દુખિયા ઔર ઉસકા બચ્ચા, દેન હી ને રોટિયાં ખાઈ, મંગસ ને પાની પિલાયા; મંગ. ને પૂછા–“બહેન ! તુમ કૌન હે ?
દુઃખિયા- એક દીન બ્રાહ્મણ કે ઘર કી અભાગિની ટૂં. દીનતા કી મારી હુઈ હૈં.”
“તુમ કૌન હૈ મેરે દાતા દુખિયા ને પૂછા. ગરુ ને દબી આવાજ મેં કહ-“બહેન ! મેં એક ગરીબ માચી દૂ.” ઇતના કહ કર ઉસને એક બાર આકાશ કી ઓર દેખા. ઉસ સમય ઉસકે મખમલ સે ગંભીરતા ટપક રહી થી, માને મન હી મન વહ કિસી ગૂઢ વિષય પર તર્ક વિતર્ક કરતા હે. કુછ દેર ચૂપ રહા. ફિર મેંગ બોલ ઉઠા “નદિયા એક ઘાટ બહુ તેરે.” | ઇતના સુનતે હી દુઃખિયા કી અંતરાત્મા હંસ પડી. ઉસકે મુરઝાયે હુએ મુખડે પર એક આનંદ કી જ્યોતિ ચમક ઉઠી ! તબ સે બરાબર વહ યહી રટા કરતી હૈ “નદિયા એક ઘાટ બહુ તેરે' લોગ ઉસે પગલી કહતે હૈ, શહર કે લેક યહી કહ કર ઉસે ચિડાતે હૈ.
(“મનરમાના એક અંકમાં લેખક શ્રી પાંડેય અવધવિહારી “હિંદી ભૂષણ”)
Mummy
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com