________________
Evvvvv
શુભસંગ્રહ-ભાગ ૨ કે કારણ મેવાડ છેડતે હૈ, તે ઐસા ન કરે. લીજીયે યહ સારી સંપત્તિ આપકે ચરણો મેં સમર્પિત હૈ. ”
ભામાશાહ કા યહ અલૌકિક ત્યાગ દેખ કર પ્રતાપ દંગ રહ ગયે. ઉહું સ્વપ્ન મેં ભી ઈસ સહાયતા કી આશા ન થી, નિરાશા કા સ્થાન આશા ને કિયા ઔર ચિંતા કા હર્ષ ને. ઉને ભામાશાહ કે ગલે સે લગા લિયા ઔર બેલે “ભામાશાહ! ધન્ય હે, આજ તુમને સંસાર કે સામને વહ ઉદાહરણ રકખા છે, જે સ્વર્ણાક્ષર મેં લિખા જાયેગા. તુ મને મેવાડ કી ડૂબતી નૌકા કે ઉવારા હૈ, આજસે તુમ મેવાડ કે ઉદ્ધારક કહલાઓગે.” રાણાજી કે ઐસે પ્રશંસાત્મક શબ્દો કે સુન કર ભામાશાહ ને મસ્તક નીચા કર લિયા.
ઇસ સહાયતા કે સંજીવની કા કામ કિયા. રાણા દિગણ ઉત્સાહ સે યુદ્ધ કી તૈયારીમાં કરને લગે. જે સિપાહી ધન ન હોને સે બિદા કર દિયે ગયે થે, વે ફિર સે બુલાયે ગયે ઔર શસ્ત્રાદિ એકત્રિત કિયે ગયે. યહ સબ ગુપ્ત રૂપ સે હુઆ. બૈરી યહી સમઝ રહા થા કિ પ્રતાપ ભાગને કા પ્રયન કર રહે હૈ, યુદ્ધ કી સારી સામગ્રી ઇકઠી કર પ્રતાપ ને શાહબાજખાં કી તેના પર ધાવા મારા, જે દેવીર મેં પડાવ ડાલે હુએ થી. મુગલ સેના ભાગ ખડી હુઈ, રાજપૂત ને આમેર તક ઉનકા પીછા કિયા ઔર વહાં કે ગઢરક્ષકે કે ભી મૌત કે ઘાટ ઉતારા. ઉસકે બાદ કુમ્ભલમેર પર ધાવા મારા. યવન યહાં ભી હારે ઔર રાજપૂત કી જય હુઈ. વહાં કા રક્ષક અબદુલ્લામાં ભી સારી સેના કે સાથ માર ડાલા ગયા. ઈસ પ્રકાર એક હી વર્ષ સન ૧૫૮૬ ઈ. મેં ચિત્તડ, અજમેર ઔર માંડલગઢ કો છાડ સમસ્ત મેવાડ હસ્તગત કર લિયા.
ઈસકે બાદ માની માનસિંહ કે શિક્ષા દેને કે લિયે આમેર પર ચઢાઈ કર દી ઔર ઉસકે વાણિજ્ય-સ્થલ માલપુરા કે વિવંસ કર ડાલા. મુગલ કે ઉદયપુર ભી છોડના પડા; કકિ અકબર કે રાજપૂતે કે ડર સે ઉસકી રક્ષા અસંભવ જાન પડી.
ઇસ પ્રકાર વૈશ્ય-કુલ-તિલક ભામાશાહ કે અનુપમ ત્યાગ ને હી મેવાડ કો સ્વતંત્ર કિયા, ઉસ દાનવીર ને મેવાડ કા ઈતિહાસ બદલ દિયા. x ૩ કી ઇતિહાસ બદલ દિયા. x x x
x x
x (“વીરસદેશ” માસિકમાં લેખક:-શ્રી પ્રતાપ મહદય )
४७-प्रताप-स्मृति सम्मुख आ अरियां का दल जब, करता कभी वार पर वार । कहीं न दिखलायी पड़ता है, मृदु आशाओं का आधार ॥ वीर भूमि के अनल-गर्भ से, निकल अचानक बनकर गानस्मृति 'प्रताप की सिखलाती है, मुझको हो जाना बलिदान । घायल हो संग्राम-क्षेत्र में, होता है जब हृदय अधीर । गर्म आंसुओं में परिवर्तित, हो जाती कराहती पीर ॥ जाता साहस छूट प्राण जब, करने लगते हैं प्रस्थान । स्मृति 'प्रताप' की कहती “तुम हो जननी की सच्ची संतान" ॥ सभी भांति परतंत्र देख अपने को जब होता दुःख खेद । जी करता स्वाधीन बनें वाधाओं के दल पल में भेद ॥ होता पर संकुचित शीघ्र मन, अपने बल का कर अनुमान । स्मृति 'प्रताप' की कहती “आगे बढ़ो विजय करना लो ठान" ॥
(“ધીરદેશ” માસિકમાં લેખક–શ્રી. જગન્નાથજી મીશ્ર ગૌડ “કમલ”)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com