________________
vvvvvvvvvvvvvvv w w w w w wwwww vvvvvvvv
વિચાર-તરંગ २१-विचार-तरंग
પૂર્ણાહુતિ અણદય હો રહા થા. માતા કે આંગન મેં બાલ-રવિ કી સુનહલી રીમિયાં છિડક રહી ચીં. જિસ માતૃ-યજ્ઞ કે વિમલવિધાન કી તૈયારી દસ વર્ષ પહલે હો ચૂકી થી, ઉસમેં આજ તુમ્હારે પૂર્ણાહુતિ ચઢાને કી બેલા થી. ઉસ સમય, તુમ્હારે ચિત્ત મેં અસીમ આનંદ થા. તુમહેં વહ ગતિ પ્રાપ્ત થી, જે ગિયોં કે ભી દુર્લભ હૈ. તુમને ૐ શબ્દ કા ઉચ્ચારણ કિયા, ઔર વેદ-મંત્ર કી ધ્વનિ કે સાથ માતૃયજ્ઞ મેં પૂર્ણાહુતિ ચઢા દી. વેદમા કી વનિ કરતે હુએ તુમ્હારે ચેહરે પર ગંભીર હાસ્ય કી એક અનુપમ રેખા થી. ઇસી હાસ્ય-રેખા મેં માનવ-જીવન કા સારા રહસ્ય નિહિત થા, ગિરે હુએ લોગે કે ઉઠાને કે લિયે દિવ્ય-સંદેશ થા, ઔર થા કરડે સંતપ્ત પ્રાણી કે લિયે સાંત્વના દેનેવાલા બલિદાન કી મૂલ મંત્ર!
પૂર્ણાહુતિ દેખ કર લોગ દંગ રહ ગયે ! ખુદીરામ, કહાઈલાલ, કર્તરસિંહ પિંગલે આદિ ચોદ્ધાઓ કી આત્મહુતિ કી યાદ આ ગઈ! ઇનકી વીરગાથાઓ સે મન મેં રહ રહ કર યહ - વન ઉઠતી થી કિ લોગ, જિનકો પરમ પિતા ને દર્દભરા દિલ દિયા હૈ, હંસતે હસતે, માતા આમાહુતિ કેસે ચઢાતે હૈ? આજ, ઈસ અકર્મણ્યતા કે યુગ મેં, તુમને અપને વીર બંધુઓ કે સાથ પૂર્ણાહુતિ દે કર, ઇસ બાત કો સ્પષ્ટ દિખા દિયા કિ મૃત્યુ ભી જીવન હી કા દૂસરા નામ હૈ. અપને પુણ્ય આદર્શ કે લિયે મર મિટને હી સે મનુષ્યજન્મ સાર્થક હોતા હૈ. તુમ મર કર અમર હો ગયે! જિસ દિન “ભારત-માતા કે પ્રાંગણ મેં પૂર્ણ તેજ કે સાથ સ્વાતંત્ર્ય-સૂર્ય કી રશ્મિયાં -અપના પ્રકાશ ફેલા રહી હોંગી, દીન દેશ કે કરોડે દલિત હૃદય ઉઠ કર માનવીય સ્વત્વ કો પ્રાપ્ત કર રહે હેગે ઔર વે ગ૬ ગ૬ હે અપની હૃદય–વીણા કે પ્રત્યેક તાર પર પ્રજાસત્તા, સમતા, સ્વતંત્રતા ઔર ન્યાય કે સુમધુર ગીત ગા રહે હોંગે. ઉસ દિન, કેવલ ઉસી દિન તુમહારી આજ કી પૂર્ણાહુતિ કે બલ પર, જગહ જગહ તુમ્હારે કીર્તિ-સ્તંભ ખડે હેગે.
તુમ્હારી તડ૫ પૂર્ણાહુતિ દેને કે મહીને પહલે તુમને કહા થા -
“આખિરી શબદીદ કે કાબિલ થી “બિસ્મિલ કી તડપ,
સુબહે દમગર કઈ બાલાએ બામ આયા તે કયા? સચમુચ તુમહારી તડપ અનૂઠી રહી. ઉસ તડપ મેં દર્દ થા, માર્મિક વેદના થી. અનુપમ અનુરાગ થા, અપૂર્વ આત્મ-ત્યાગ થા ઔર ન જાને ક્યા ક્યા થા ! તુમને ઇસ ગિરે સમય મેં ભી દેશ કે સામને શહાદત કા વહ નજારા પિશ કિયા જે આયડ વીર મેકિસ્વની ને કિયા થા ઔર ઝારશાહી કે નાશ કે લિયે રૂસ મેં અગણિત દેશભક્ત તથા વીર રમણિય ને કિયા થા. તુમ્હારી ગતિ-વિધિ સે હમારા મત-ભેદ હો સકતા ; પરંતુ ઈસસે કયા, હમ તુહે કભી ભૂલ સકતે હૈં? તુમ્હારી શહાદત સે હમારે દિલ મેં રહ રઢ કર જે દૂક ઉઠતી હૈ, ઉસે ક્યા દુનિયા કી કઈ શક્તિ મિટા સકતી હૈ?
સ્વાર્થબુદ્ધિ અથવા ઠેષ–ભાવના સે પ્રેરિત હે કર કેઈ તુહે “ગુમરાહ' કે નામ સે પુકારે યા “ડા યા “લૂટેરા'; પરંતુ જવલંત દેશભક્તિ ઔર મહાન આત્મ-ત્યાગ કે કારણ પ્રત્યેક ભારતીય તુમહારી ચરણ–રજ કે અપને મસ્તક પર ધારણ કરેગા. ક્યો? ઈસલિયે કિ, તુમ અપને વિશ્વાસ કે બલ પર અપને ઉચ્ચ આદર્શ કે લિયે જિયે ઔર ઉસીકે લિયે મર મિટે. સંભવ હૈ કિ આજ કે ભારતીય કમજોરી યા ઔર કિસી કારણ સે તુમ્હારે બલિદાન કા મહત્ત્વ ન અનુભવ કર સકૅ; પરંતુ યહ નિશ્ચય હૈ કિ તુમ્હારે રક્ત-બીજ કે પ્રતાપ સે દેશ કી આગામી સંતતિ મેં વહ દમ ઔર ખમ હોગા જે કિસી ભી જીવિત દેશ કે બચ્ચાં મેં દુઆ કરતા હૈ, ઔર તભી વહ સંતતિ તુમ્હારી પૂજા કી અધિકારિણી સમઝી જાયગી..
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com