________________
૩૪
શુભસંગ્રહ–ભાગ ચાથા
અભી ’
અભી નહી તેા ક્રમ ’
‘‘કલ ચલેંગે લાલ! આજ તા મૈં તુમ્હેં હૈાલી ગા કર સુનાઉંગા,એક અઢિયા કહાની કહુંગા, સુનેગે’ “હાં, ગાના સુનુંગા” મચલ કર મૈને કહા-ગાઓ ?”
ઔર નાચૂ ભી ?”
“આહાહા! તુમ ક્યા નાચના ભી જાનતે હૈ!? મુઝે તે નહીં આતા, નાચેા !''
નાચને ઔર હેલી ગાને કે પૂર્વ ઠાકુર સાહેબ તે બગલ સે અપની તલવાર ખીચ કર મુઝે દિખાતે હુએ પૂછા−ઇસે પહચાનતા હૈ। ?”
હા, હા, યહ તા તલવાર હૈ! મૈં લૂંગા ઇસે, મુઝે દેદા સે!” મેં મચલ પડા
બૃહરેશ !”ઉન્હોંને કહા--‘જરા દૂર હટકર ખડે હા. વહાં,-થાડા ઔર આગે-બસ, અમ જરા મેરે ઇસ રજપૂતી નાચ ઔર હાલી કૈા સુના, ફિર તલવાર લેના !”
ઇસકે બાદ ખુલવાન વૃદ્ઘ ઠાકુર બધેલસિંહ વિવિધ પ્રકાર સે ઉસ તલવાર કે! ઘૂમા-ધૂમા કર ધૃતરે અદલને, નાચને ઔર અપને આપકા ભૂલ કર ગાને લગે-
ઐસી હાલી ઐસી હોલી ખેલા લાલ! ઐસી હાલીજન્મ-ભૂમિ કા દુ:ખ હરને કે, માતા કા મગલ કરને કા ભરને કા પીડિત હૃદયોં મેં સુખ કે ઝરઝરઝર ઝરને કા ઐસી હેાલી-એસી હાલી ખેલેા લાલ ! લેા કર મેં કરાલ કરવાલ
(2)
ગાન સમાપ્ત કર ઠાકુર સાહેબ ને પૂછા~
“યહ હાલી તુમ્હે અચ્છી માલૂમ મૈને કહા—-“હા, અચ્છી માલૂમ તુમ્હારી તલવાર.”
પડી? ''
પડી. ઔર ગામે, ઔર નાચે!! ખૂબ ચમકતી હૈ
ઇસ તલવાર જી, ઇસ ગાને કી ઔર મેરી ઇસ અનેાખી હાલી કી એક કહાની હૈ બેટા! સુનેગે?’* “હાં, હાં,” વૃદ્ધ ઠાકુર સાહબ કે ગલે સે લિપટ કર મને કહા—
કહાની સુનાએ, મુઝે કહાનિયાં ખડી અચ્છી માલૂમ પડતી હૈ, મેરી દાદી ખૂબ સુનાતી હૈ.” વૃદ્ધ ઠાકુર સાહેબ ને કહાની આરંભ જ઼ી---
ચારસૌ વર્ષ પહેલે કી બાત હૈ. ઉન દિનાં હમારે ગાંવ દેવપુર કા વહે -કિલા આજ કી તરહુ અડહર ઔર સિયારેાં કે રહને કી જગહ નહીં થા. ઉસમે' ગાંવ કે ક્ષત્રિય જાગીરદાર બડે રાટ-ખટ સે રહા કરતે થે. કિલે કે ભીતર અનેક છેટે બડે મકાન, મહલ ઔર બાગ-બગીચે થે. હેમ'ત ખીતચલા થા ઔર પ્રકૃતિ કે પત્તા-પત્તા પર બસંત કે આગમન કી સૂચના છપી સી માલૂમ પડતી થી. સમય સાયંકાલ કા થા. જાગીરદાર કે સુંદર મહેલ કે સામને કે ઉપવન મેં સુંદરતા સે સજે હુએ ફૂલોં કે પેડાં સે ધિરે હુએ એક સંગમરમર કે ચબૂતરે પર બૈડે હુએ દે યુવકયુવતી ધીરે ધીરે બાત કર રહે થે—
“તુમ્હારી મા ક્યા કહતી થી ?” યુવક તે યુવતી સે પૂછા.
કહતી થા'' યુવતી તે ઉત્તર દિયા—ઇસી હાલી કે બાદ હમ લેાગાં કા બ્યાહ અવશ્ય હા જાયગા, ઔર તુમ્હારી માતાજી ક્યા કહુતી થી?”
ઉન્હાંને તેા,” યુવક ને મુસ્કરાતે હુએ ઉત્તર દિયા-મેરે પિતાજી સે કહા થા કિ ઈન દેનેાં કી શાદી કૈસે હૈ। સકતી હૈ? મહાસિંહ તા પદ્મા કે બંચપન સે હી અહિન કહું કર પુકારતા હૈ; ઔર પદ્મા ભી ઉસે ભાઇ કહુ કર પ્રસન્ન હેાતી હૈ.”
‘ક્િર ?' યુવતી ને કિંચિત્ સ`ક્રાય સે નેત્ર નીચે કર્ પૂછા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com