________________
૩૨૯
શુભસંગ્રહ-ભાગ ચોથો મેં ભી વહ બડા ચતુર થા. સ્કૂલ કે વિદ્યાથીં ઉસે અપના અગુઆ સમઝતે થે.
એક દિન કી બાત હૈ, ઉસકે એક સાથી ને જાન બૂઝ કર ઉસકે માથે મેં એક બડી ઇંટ માર દી, સિર ફટ ગયા, ટપટપ ખૂન ગિને લગા. મેસોલિની કમજોર નહીં થા. વહ જબ ત હશે મારને કે લિયે તૈયાર હુઆ તબ તક વ૬ લડકા ચંપત હો ગયા. અબ બેચારા કયા કરતા! ખૂન સે લથપથ, અંગુલિ સે ખૂન પછતા હુઆ વહ પિતા કી દુકાન કે સામને જા ખડા હુઆ. રોનીસી બોલી મેં ઉસને સારા હાલ કહ સુનાયા. સારી કહાની સુન કર “એલી કે બડા રંજ હુઆ ઔર લાલ પીલી આંખેં કરકે ઉને ઉસે દે-ચાર ચાંટે જમાયે. ઉ ગુસ્સા આયા-મસોલિની કે ડરપોકપને પર ! બડે ગજે કર બોલે -જબ તક તુમ ઉસ લડકે એ બદલા લે કર અપના સાહસ ન બતાઓગે તબ તક મેં ન તુઝસે બોલૂંગા ઔર ન ભજન કરને કે ગા. માલિની કી બાત લગ ગઈ. હાથ મેં હૈકી કા ફંડ લિયે હી થા, ચલા બદલા લેને.
ખૂન ટપટપ ગિરતા થા; દઈ ભી હોતા થા. ઉસે તે બદલ લેને કી ધૂન સવાર થી. મીકે કી બાત હૈ વહી લડકા મારનેવાલા ખેલ કે “ગ્રાઉન્ડ’ સે લૌટ રહા થા. ઉસે દેખતે હી મલિની ઉસ પર શેર કી તરહ ટૂટા ઔર ખેતરહ પીટા, ઘાયલ કર દિયા. ઉસે ભી કમ ચેટ નહીં લગી-કપડે લાલ લાલ હે ગયે.
બદલા લે કર વહ પિતા કે પાસ દૌડા આયા ઔર સારી કથા કહ સુનાઈ. સુન કર “એલી ફલા ન સમાયા. પ્રેમ કે મારે ઉસકી આખેં સે આંસુ ટપકને લગે. બેટે કે ઉઠા કર ઉસને ગોદ મેં લગા લિયા ઔર મરહમ-પટ્ટી કર ઉસે બિછૌને મેં લિટા દિયા. ઉસને કહા –ધ્યારે બેટે? આજ સે યાદ કર લો–કભી કિસી સે પીટા કર નહીં આના. જબ તુમ બદલા લે કર આયે, તો મેરી પ્રસન્નતા કી સીમા ન રહી. ભવિષ્ય મેં કભી માર ખા કર ન આના-કુછ પરવાહ નહીં યદિ તુમ્હારી લાશ કે મેં ઉસ સ્થાન' સે ઉઠાને જાઉં.
યહ હૈ વીર બનાને કી સિખાવન ! | મલિની બડા તીણ બુદ્ધિવાલા થા; સાથ હી ભરપૂર મિહનતી ભી. વહ પરીક્ષા મેં હમેશાં પ્રથમ શ્રેણી મેં પાસ હેતા થા. સન ૧૯૦૬ ઈસ્વી મેં ઇસને અપની કુલ કી પઢાઈ સમાપ્ત કર લી ઔર પિતા કી સહાયતા કરને લગા. ધોંકની ધૌકત ધૌકતે ઉસકા છ ઉબ ગયા થા. પઢનેવાલા ભી ખૂબ થા, રાતેરાત ગેરીબાડી ઔર મેઝિની જૈસે વીરે કી ઇવનિયાં પઢને મેં ઇસકા મન ખૂબ લગતા થા. ઇનકે ૫૮ કર મન હી મન કહતા થા -મેં ક્યા ઐસા નહીં હૈ સકતા? નહીં, મેં ભી ઐસે કાર્ય કરૂંગા, જિસસે લોગ મુઝે મરને કે બાદ સમરણ કરે.
વહ લેખક થા; બડા ભારી વક્તા થા. એક બાર સિલિસિથન કૅલેજ કે પ્રિન્સિપલને ઉસકે બારે મેં કહા થાઃ- “મસોલિની કિસી દિન સંસાર મેં નામ પૈદા કરેગા. આજ ઈટલી મેં વહ એક મહાપુરુષ હૈ, ઉસસે સબ ડરતે હૈ
તુમ ભી અપના જીવન ઈસી પ્રકાર ઢાલો ઔર સંસાર મેં મશહૂર બને. જો બાલક બચપન હી સે બહાદૂર ઓર તીવ્ર બુદ્ધિ કા હોતા હૈ, વહ કિસી દિન બડા આદમી જરૂર બનતા હૈ. સાહસી ઔર વિદ્વાન હી ઉંચા ઉઠેગા!
(“મનોરમ”ના એક અંકમાં લેખક-શ્રી. ગૌરીશંકર ચૌધરી)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com