________________
૩૩
પુરુષોત્તમ રામ, આઓ! ૧૫૫–પુરુષોત્તમ રામ, આઓ !
હે સંપૂર્ણ સૃષ્ટિ કે રોમ-રોમ મેં રમણ કરનેવાલે મર્યાદાપુરુષોત્તમ રામ! તુમ્હારી પાવન જન્મતિથિ રામનવમી આવી ઔર ચલી ગઇ, કિંતુ તુમ નહીં આવે. મેં નહીં સમઝ રહા થા, કિ અન્ય વ કી ભાંતિ ઈસ વર્ષ ભી ઉસ સુખ–શાંતિપ્રદા શુભ તિથિ કી સિર્ફ સ્મૃતિ મના કર કહી સંતેષ કર લેના પડેગા. ક્યા અબતક ભી ઈસ અભાગે દેશ કી દુર્ગતિ સીમા પર નહીં પહંચી હૈ ? નાથ ! અબ ઈસ પ્રકાર ઉપેક્ષા કી દૃષ્ટિ સે ઇસકી એર નહીં દેખના પડેગા. દે, અપને ક્રીડા-નિકેતન, જનની જન્મભૂમિ કી ઓર એક બાર દૃષ્ટિપાત કર દેખો ! ! ઈસકી દર્દનાક દુર્ગતિ કેસી દયનીય અવસ્થા મેં પહુંચ ગઈ હૈ. કયા મેં લક્ષ્મી ભી તુમકે સિકા સ્મરણ નહીં દિલાતી? હાં, વે ક્યાં ઐસા કરંગી ? વે તો સ્વયં હી રૂડ કર યહાં સે ચલી ગઈ, ઔર અપને સાથ હી આપકો ભી અપને પિતા કે ઘર મેં લે બડી: પર આપકે ઇસ તરહ મૌન નહીં હોના ચાહીએ. જિસ પવિત્ર ઋષિ-ભૂમિ ભારત કી ગોદ મેં તેમને બાલક્રીડા કી થી, આજ વહાં અનીતિ કા અખાડા આબાદ હૈ. ફૂટ ને લૂટ કર ઉસકે ઘર-ઘર કી ભિખારીને બના કર ભી સંતોષ નહીં પાયા. ઇસકે કમલ કુસુમ-કલેવર પર ક્રાન્તિ ખુલ કર ખેલી. પ્રાણિમાત્ર અનીતિ કે પેને પંઝે સે પરિધિત હો કરાહ રહે છે. સ્વાર્થ ને સ્વર્ણ-મંદિર સે પર્ણકુટીર તક પર અપના એટલ અધિકાર જમા કર ઈસકી મિટ્ટી પલીદ કર દી. બન–વીરાન ઔર નગર-નગર મશાન મેં પરિણત હો ગયે. સતી કે સતીત્વ લૂટે જાને લગે. લેબી-લંપટ કી લેલ-રસના લાર ટપકાને લગી. ધર્મ કા ધરોહર ધરા-ગર્ભ મેં વિલીન હો ગયી. ગૌઓ કી ગુહાર પર પાલે પડ ગયે ઔર ન્યાયનીતિ કે કારપર તાલે જ દિયે ગયે. દ્રોહી દાન કે અત્યાચાર સે જર્જરીભૂત કાયા કંપિત હે ઉડી.
ઔર અબ ઈસકા યહ ચિરકંપન ઇસકે પતન કે અગાધ અતલ કી ઓર ખિંચને લગા. જહાં માખન-મિસરી કી વૃષ્ટિ હોતી થી, દૂધ-દહીં કી નદી ઉમડતી થી, વહાં આજ ઉસકે દશન ભી દભ હો રહે હૈં. જે સ્વતંત્રતા કી ચોટીપર ચઢકર અપની વિશ્વ-વિજયી ધ્વનિ સે દહાડતા થા, આજ વહ ગુલામી કી ગુફા મેં દમ દબા કર દબકા બૈઠા હૈ. લોગ ઇસકી અધોગતિ પર હંસતે
–સિક હસતે હી નહીં, અંગુલી ઉઠાકર ધૃણાંભરી દૃષ્ટિ સે દેખતે હૈં; પર યહ અપની નપુંસકતાપર કરવટે ભી નહીં બદલતા. જહાં કભી તુમને દેવ-દાન કે સમર કે દેખ, સત્ય કી રક્ષા મે: તલવાર ઉઠાયી થી, આજ વહાં નિત્ય દાઢી-ચેટી કા ભીષણ સંગ્રામ હતા હી રહેતા હૈ, જિસકી વિભીષિકા ઉત્તરોત્તર ભયાવહ હોતી જ રહી છે. તુમ હી બતાઓ, કિ અબ ક્યા હોને કે બાકી રહ્યા ? જહાં પ્રેમ કા પારાવાર ઉમડતા થા, વહાં છલ કી મરભૂમિ દિખાઈ પડતી હૈ, જિસકી જલતી હછ લકી લપટ સ્વર્ગ–પાન કે ભી જલા કર ભસ્મીભૂત કર ચૂકી હૈ. નાથ ! અબ વિલંબ કરને સે પ્રલય કા તાંડવ આરંભ હો જાયેગા. પ્રભા ! શીધ્ર એક બાર ઈસકી એર આંખેં ફેરિયે, જિસસે ઈસકે સારે સંકટ દૂર જાયેં ઔર ફિર હે અપને પૂર્વગૌરવ કો પ્રાપ્ત કર સકે. ક્રાંતિ કી કાયા કટ જાયેં, શાંતિ કે સદન બસ જાયેં ઔર રામ-રાજ્ય કા મુખ સામને આ જાયેં. રાજા-પ્રજા મેં, ભાઈ-બંધું મેં, મિત્ર-મંડલી મેં, પિતા-પુત્ર મેં, પરિજ-પડોસી મેં પ્રેમગંગા બહને લગે. નાથ ! અબ વિલંબ કા સમય નહીં હૈ ! !
(“હિંદૂપંચ”ના “રામાંક'માં લેખક શ્રીયુત જગદીશ ઝા “વિમલ')
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com