________________
૩૩૮
શુભસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો
માન, સુપુત્ર હોને કા પ્રમાણુ દે દિયા થા. વન મેં જા કર તુમને એકતા કા મૂલમંત્ર બજા કેલ– ભીલ-કિરાત-ઔ મૌર–બાન તક કો સુસંગઠિત કર લિયા. શવરી કે જૂઠે બેર ખા, નિષાદ કે ગલે લગ ઔર દેવ-દ્રોહી રાવણ કે ભ્રાતા વિભીષણ છે અપના કર અછૂતોદ્ધાર કી પહલી શિક્ષા દી થી. તુમને સંસાર કે દિખલા દિયા થા, કિ સંસાર મેં કોઈ ભી પ્રાણી છેટા, નીચ, અછત યા અસ્પૃશ્ય નહીં હૈ. તુમને હર કામ મેં પલપલ મેં ક્ષણક્ષણ મેં આદર્શ દિખલાયા ઔર મર્યાદા કી રક્ષા કી ઔર અપને મર્યાદા-પુરુષોત્તમ નામ કે સાર્થક કિયા.
ભગવન! આજ તુમહારી પવિત્ર જન્મતિથિ હૈ; આજ મેં તુમ્હારે એક-એક ચરિત યાદ આતે હૈ, હમ અપની આજ કી દશા દેખ, વ્યાકુલ હો ઉઠતે હૈ. આજ હમ અપની દશાપર આંસુ બહાને લગતે હૈ ઔર અપને ઉદ્ધાર કે લિયે ઘબરાયે હુએ ચારોં ઓર દેખને લગતે હૈ. હમારા ઉદ્ધાર કરનેવાલા, હમેં દાસતા કી બેડિ સે મુક્ત કરનેવાલા, હમમેં સંગઠન કરાનેવાલા, હમારી મૈં-બહિનો કે સતીત્વ કી રક્ષા કરનેવાલા એવં હમારે ઉપર હોનેવાલે અત્યાચારઅન્યાય કા દમન કરનેવાલા આજ કાઈ નહીં દિખાઈ પડતા. પ્રભો ! આજ હમ પતિત હો રહે હૈ; સંસાર કી દૃષ્ટિ મેં હમ તુચ્છાતિતુચ્છ, નીચાતિનીચ, ઉપહાસાસ્પદ ઔર નિંદિત હો રહે છે. હમ જૂઠે અભિમાન ઔર વ્યર્થ કે ધર્માડંબર મેં ચૂર હો રહે હૈ. હમારે પાપે ને હમારે જ્ઞાન, વિવેક એવં બુદ્ધિપર તમસ કા પરદા ડાલ દિયા હૈ. હમ તુમહારે અનંત રૂ૫ કે ભક્ત પ્રહલાદ કી નાંઈ અપને પરાયે મેં, ખંડ મેં, ખંભ મેં, પૃથ્વી મેં, મિત્ર મેં, શત્રુ મેં, બ્રાહ્મણ મેં, શુદ્ર મેં વ્યાપક નહીં દેખતે.
કિંતુ રામ! ઈતને પતિત હેને પર ભી હમ તુહે નહીં ભૂલે. જન્મ સે મરણ-પર્યત હમ તુમ્હ કિસી-ન-કિસી બહાને યાદ કર હી લેતે હૈં. મૃત્યુ હોને પર ભી “રામનામ સત્ય હૈ કી
વનિ સે વાયુમંડલ ભર દિયા જાતા હૈ, પર જીવન-સમાપ્તિ કે દિન હમેં યહ જ્ઞાન હો કર હી કયા લાભ હૈ, કિ ઇસ અસાર સંસાર મેં કેવલ તુમ્હારે કાર્ય હી સત્ય હૈ ઔર સબ મિથ્યાપ્રપંચ હૈ; તુમ હી જગત્ કી સૃષ્ટિ, સ્થિતિ ઔર લય કે કારણ –તુમ હી સબ કુછ હૈ ! ઈસ સત્ય કી અનુભૂતિ યદિ હમેં જીવિદ્દશા મેં હૈ ઔર હમ તુમ્હારે ચરિત્ર કે સમઝ સકે, તે સંભવ હૈ, કિ હમ તુમ્હારે સનિકટ હોને કી ચેષ્ટા કરે. કુછ ભી હો. હે રામ! યહ હમારા હી સૌભાગ્ય હૈ કિ તુમ હમારે દેશ મેં, હમારે હા કર ઉત્પન્ન હુએ થે ઔર સારે સંસાર કે સામને અપના ઉચ્ચાતિઉચ્ચ આદશ ૨ખ ગયે થે. હમ ઉન આદર્શો કે ભૂલ ગયે હૈ; ઇસીલિયે આજ હમારી યહ
છે. ભગવન ! જિસ દિન હમ અપને પહચાન કર ઉઠ ખડે હોંગે, ઉસી દિન હમારે યહાં દશરથસે પિતા, કૌશલ્યાસી માતા, ભરત–લમણસે ભાઈ, સતીશિરોમણિ સીતારી દેવિયાં ઔર દુર્દાન્ત અત્યાચારી રાવણ જેસે ત્યાં કે અત્યાચાર સે પૃથ્વી કા ભાર હલકા કરનેવાલે તુમ્હારે સરીખે મહાપુરુષ હશે.
અએવ હે પ્રભુ! એક બાર ફિર આઓ, માતા આદ્યાશક્તિ કે સાથ ભારત મેં આ ઔર હિન્દુ-ધર્મ હિંદૂ-જાતિ, હિન્દુ-સંસ્કૃતિ કી રક્ષા કરને આઓ, હમારા ઉદ્ધાર કરને આએ. હમેં સંગઠન કા મૂલમંત્ર બતલાને આઓ, અપને આદર્શો, કે એક વાર ફિર હમારે સામને રખને આઓ ઔર આ એકબાર ફિર રામ-રાજ્ય કી ઝલક દિખલા, સંસાર કે ચકિત કરને !
(‘હિંદૂપંચ”ના “રામાંકન અગ્રલેખમાંથી)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com