________________
૨
શુભસંગ્રહ-ભાગ ત્રીજો
૧૨૪-શક્તિ-સ્તોત્ર सर्वाश्रयाऽखिलमिदं जगदंशभूतमव्याकृता हि परमा प्रकृतिस्त्वमाद्या ।।
(દુર્ગાસપ્તશતી). હે દેવિ! તુમકે પરમ પ્રકૃતિ કહા હૈ, તુમ્હીં માયા ઔર શક્તિ રૂપ એ સંસાર કા સુજન કરતી હો. તુહીં કે વેદાંતી લોગ “બ્રહ્મ” કહતે હં—“ બ્રહ્મ રાજચોમેરો ૮ મમતવત” તુમ્હી કે સાંખ્યવાલે પ્રકૃતિ માનતે હે તુમકે હી વૈજ્ઞાનિક લેગ પ્રાકૃતિક નિયમ કે રૂપ મેં દેખતે હૈં. તુમ સંસાર કી આદિકારણું હોને કે હેતુ સબકી અભીષ્ટ છે. તુમકે સબ વશ મેં કરના ચાહતે હૈ. સબ હી “શકિત' ઔર “પ્રભુત્વ કે રૂપ મેં તુમ્હારી ખોજ મેં હૈ, કિંતુ વહ, નહીં જાનતે, કિ તુમ્હારી પ્રાપ્તિ કિસ પ્રકાર હો સકતી હૈ.
શુંભ-નિશુંભ ઐસે બલશાલી સર્વરને કે પતિ આ૫ પર આધિપત્ય જમાને મેં અસમર્થ રહે! આપકે કિસને પાયા ? જટાજૂટધારી, કપાલી, બોઘંબરધારી મહેશને
વહ હા કર ભી શિવ-કલ્યાણરૂપ હૈ'. જે સંસાર કે સંહાર કા સામર્થ્ય રખતે હુએ ભ. આશુતોષ કહે જાતે હૈ, વહી આપકો ધારણ કર સકતે હૈં. જે કામ કો ભસ્મ કરને કી શક્તિ રખતે હૈ, વહી પાર્વતી–પતિ મહેશ્વર કહલાને કા ગૌરવ પાતે હૈ.
હે દેવિ ! આપકે અનેક રૂપ છે. આપ સર્ગ' ‘સ્થિતિ' ઔર ‘લય” તીને કાલ મેં ભિન્ન ભિન્ન રૂપ સે વર્તમાન રહતી હૈ. સબ મેં આપ હી કા કામ પડતા હૈ. સૃજનસમય આપ સરસ્વતીરૂપ હૈ, રક્ષણ મેં આપ “લક્ષ્મીરૂપ હૈ ઔર સંહાર-કાલ મેં આપ “ચંડિકા' રૂપા હૈ. વિદ્યા, ધન ઔર બલ આપ હી કે રૂપાન્તર હૈ. યહી તીન શક્તિ સંસાર કે ચલા રહી હૈ. ઇનહીં કે સદુપયોગ મેં સંસાર કી સ્થિતિ કી આશા હૈ ઔર દુરુપયોગ મેં સંસાર કે વિધ્વંસ કી સદા આશંકા રહતી હૈ. અસાધુઓ કે સંગ સે યહ શક્તિય વિવાદ, મદ ઔર પર–પીડન કે કામ આતી હૈ વિઘા વિવાર મવાર : ઘરેvi udiદનાર-ઔર સાધુઓ કે સંગ મેં જ્ઞાન, રક્ષણ ઔર દાન કે લિયે હોતી હૈ. હે દેવિ ! આપ હમકો પ્રાપ્ત હે કર અપના સદુપયોગ સિખાઇયે. આપ ભલે-મુરે લોગે કે યહાં ઉનકે ગુણ કે અનુકુલ રૂપ ધારણ કર નિવાસ કરતી હૈ. યદ્યપિ મેં સજજન નહીં , તથાપિ મેં પ્રાર્થના કરતા દૂ, કિ જિસ રૂપ સે આપ સજજન કે ગૃહ મેં બસતી હૈ ઉસી રૂપ સે હમારે ઘર મેં વાસ કરકે હમારે ગૃહ ઔર હદય કે પવિત્ર કીજિયે.
या थी: स्वयं सुकृतीनां भवनेष्व लक्ष्मीः । पापात्मनां कुतिधियां हदये सुबुद्धिः ॥ श्रद्धा सतां कुलजनप्रभवस्य लजा । तां त्वां नतास्म परिपालय देवि ! विश्वम् ।।
(“હિંદૂપંચ” ના કમલાંકમાં લેખક શ્રી. ગુપ્ત.....)
૧૨૫ હમ કયા હૈ?
અબલા નહીં પ્રબલ સબલા હૈ, માતા હૈ હમ વીર કી, શૂરે કી હમ શક્તિ રહી હૈ, બહિને હૈ. રણધીર કી. મા દુર્ગા કી પ્રતિમા હૈં હમ, લક્ષ્મી કી હૈ જતિ-કલી; દીપ્તિ-માનહમ અગ્નિ-શિખા હૈ, નેહ-સુધાકી શુભ-લી. હમ જાગ ઉઠીં સબ સમઝ ગઈ, અબ કર કે કુછ દિખલા દેગી; હ, વિશ્વ—ગગન મેં ભારત કે, ફિર એક બાર ચમકા દંગી.
(સબલ કુમારી રાઠૌડ )
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com