________________
શુભસંગ્રહ-ભાગ ત્રીજો ક્ષમતા પ્રદર્શન કી થી, વહ જાતિ આજ કહાં હૈ ? સ્વાર્થ-ત્યાગ કે જીવન કા લક્ષ્ય માનતે હુએ
ભી, જિસ જાતિ ને અર્થોપાર્જન મેં અનુભવકુશલતા કા પરિચય દિયા થા તથા જિસને અપને ઉગ એવં પુરુષાર્થ કે બલપર સ્વદેશ કે સંસાર કે સમૃદ્ધિશાલી દેશે મેં અગ્રગણ્ય સ્થાન પ્રાપ્ત. કરાયા થા, વહ જાતિ આજ કહાં હૈ ? બ્રહ્મજ્ઞાન, વિષયાગ કી તુરછતા એવં સંસાર કે માયાવી સ્વરૂપ કા અનુભવ રખતે હુએ ભી, જિસ જાતિ ને નિષ્કામ કર્મ જસે ઉત્કૃષ્ટ વ્યાવહારિક સિદ્ધાંત કી ઉદ્દભાવના કી થી, વહ જાતિ આજ કહાં હૈ ? ભક્તિ, જ્ઞાન એવં કર્મ કી ત્રિશ્રોતત્રિવેણી-પ્રવાહ–પરિપ્લાવિત સ્વદેશ મેં હી જિસ જાતિ ને સ્વર્ગસુખ કી સૃષ્ટિ કી થી, વહા જાતિ કહાં હૈ ?
ગંગા, યમુના, સરયૂ, બ્રહ્મપુત્રા, સરરવતી, કૃષ્ણ, કાવેરી, ગોદાવરી આદિ પુયસલિલા સરિતાર્યો તો આજ ભી અપને વક્ષસ્થલ મેં પુરાતન સ્મૃતિ કે ધારણ કિયે હુએ અનંત કી
ઓર પરિધાવિત હો રહી હૈ! અયોધ્યા, મથુરા, કાશી, પ્રયાગ, ઉજજયિની, પુરી, રામેશ્વર, દ્વારકા આદિ તીર્થસ્થાન તો આજ ભી હમેં અપને પુરાતન વૈભવ એવં સ્વરૂપ કા પરિચય દિલા રહે છેહિમાલય. વિંધ્યાચલ. નીલગિરિ આદિ પર્વત એવં ગૌરીશંકર, ધવલ-ગિરિ આદ ગિરિશંગ પ્રકૃતિ કે લીલામય ક્રોડ મેં કલોલ કરતે હુએ, આજ ભી હમેં અપની સુમેરુ–ઉચ્ચ સભ્યતા કા સ્મરણ દિલા રહે હૈ. હમારે વેદ, ઉપનિષદ્દ, ધર્મશાસ્ત્ર, પુરાણ, ઇતિહાસ, કાવ્ય, નાટક આદિ ગ્રંથ તો ઈએ સમય ભી હમેં અપને પૂર્વાચાર્યો કે જ્ઞાન-રાશિ કા પરિચય દેતે હુએ, ઉસી અતીતકાલીન ગૌરવમય યુગ કા જ્ઞાન કરા રહે હૈ. - કિંતુ યહ સબ તે હુએ ભી આજ વહ ભારત કહાં હૈ ઔર વે ભારતવાસી આજ કહાં છે ? આજ છે તમારી પથ-સલિલા સરિતા હમારે પાપ કા પ્રક્ષાલન કર કે હમારે મ કી પૂર્તિ કર્યો નહીં કરતી ? હમારે વે તીર્થસ્થાન આજ હમારે શુષ્ક માનસ કે ધર્મરસ કે સ્પારસ્ય સે સિંચિત કર કે હમારે મનોભાવે કો પહલે કે સમાને હી શાંત, સ્નિગ્ધ, સમુજજવલ કયાં નહીં કરતે ? હમારે છે પ્રકૃતિ-પરિપાલિત લીલામય સ્થલ-પ્રદેશ આજ ભી હમેં પ્રકૃતિ કે શાંત નીરવ કુસુમ-કોમલ કોડ મેં આશ્રય લેને કે લિયે ઉબેરિત કયાં નહીં કરતે ? હમારે વે ધર્મગ્ર અપને પૂર્વજો કી પુણ્યગાથાઓ કો સુનાકર હમારે વિચારે એવું કાર્યકલાપ કો આધ્યાત્મિક ભાવો સે ભરપૂર કે નહીં કરતે? ઈન પ્રશ્નોં પર મીમાંસા કરને તથા ઈનકા ઉત્તર દેને કે લિયે આજ કિતને ભારતવાસી પ્રસ્તુત હૈ? ભારત કો મહાસ્મશાન કે રૂપ મેં પરિણત કર કે ઉસકી ચતુર્દિક-પરિવેષ્ટિત ઉસકી કોટિ-કોટિ સંતાન નરકંકાલે કો દેખકર કિતને ભારતવાસી આજ માતા કે અવિમોચન કે લિયે અગ્રસર હોને કો કટિબદ્ધ હૈ? શતાબ્દિ સે અન્યાય એવું અત્યાચાર કે નિય, નિર્મમ એવં નિષ્ફર આઘાત કો સહન કરતે હુએ ભારતીય ગૃહે મેં શાન્તિ કા સંદેશા સુનાને કે લિયે આજ કિતને માઈ કે લાલ તૈયાર હૈ ? જેલ પડે હુએ દેશ-ભક્ત યુવકોં કી પુત્રવાત્સલ્યવંચિત માતાઓ કો પતિ-પ્રેમ-પરિહતા પનિ કો એવં ભ્રાતૃ
સ્નેહવર્જિતા ભગનિ કો સાંત્વના દે કર ઉનકે વિદગ્ધ હૃદય કો શાન્ત કરને કી કામના આજ કિતને ભારતવાસિયોં કે મન મેં ઉત્પન્ન હો રહી હૈ? બલ—વૈભવ-વિહીન, ધન-ધાન્યવૃન્ય ભારત કે સુખસમૃદ્ધિમય બનાને કી ધૂન આજ કિતને ભારતવાસિયે કે મન મેં સમાયી હુઈ હૈ ? અજ્ઞાનાંધકાર કે ગંભીર ગર્ભ મેં પતિત અસંખ્ય દેશવાસિયે કે જ્ઞાનવર્તિકા દ્વારા પ્રદીપ પ્રજ્વલિત કર કે ઉન્હેં કર્તવ્યમાર્ગ પ્રદર્શિત કરાને કે લિયે આજ કિતને ભારતવાસી કર્મક્ષેત્ર મેં પદાપણ કરને કે પ્રસ્તુત હૈ? ભ્રાતૃ-દ્રોહ, ગૃહ-કલહ એવં ઈર્ષા-દેષ જનિત વિષ—વિદગ્ધા, મૂચ્છિતા ભારત માતા કે નેહ એવં પ્રેમ કે અમૃતમય સિંચન સે સજીવિત કરને કી અટલ પ્રતિજ્ઞા આજ કિતને ભારતવાસિયે કે હદય મેં વર્તમાન હૈ ? વિષય-ભોગ, ઈદ્રિય-સુખ એવં વૈભવ-વિલાસ કે બંધને સે વિમુક્ત હા કર આજ કિતને યુવક ભારતવાસી દેશ-માતા કે દુ:ખી કા દૂર કરને કી સંકલ્પ લેને કે તેયાર હૈ ? યહ સમય તો ભોગવિલાસ કા નહીં, દ્રિયસુખાનુભવ કા નહીં હૈ, વિલાસ એવં વિશ્રમ કા નહીં હૈ. અબતક બુભક્ષા-પીડિત સહસ્ત્રો દેશવાસિયોં કી કંદન-ધ્વનિ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com