Page Text
________________
૧૮
શુભસંગ્રહ–ભાગ ત્રીજો
નૈસગિક ઉત્કંઠા વિદ્યમાન થી. 'ત મેં ઉનકા વિવાહ હૈા ગયા; પર ઇસ વિવાહ સે ઉન્હેં ખડી નિરાશા હુઇ. યાંકિ ઉનકી આશા કે વિપરીત ઉનકી ધર્મપત્ની એક પૂયૌવના રમણી ન હા કર, કૈવલ ૧૨ વર્ષોં કી એક છેટી ખાલિકા થી. વહુ સાંસારિકતા કે જ્ઞાનસે અપરિચત ઔર દાંપત્ય-ભાવ સે પૂર્ણ અનભિજ્ઞ થી મુન્શીરામજી કા હૃદય દાંપત્ય જીવન કી પ્રશ્નલ ઉત્કંઠા સે લાલાયિત થા. પત્ની કે મધુર આલિંગન કી સુખદ લાલસાસે ઉનકા ચિત્ત આકુલ થા; પર ંતુ વિવાહ હૈને પર જબ ઉન્હાંને યહ દેખા કિ ઉનકી બાલિકા-પત્ની ઉનકી ભિન્ન-ભિન્ન દાંપત્ય-પ્રેરણાઓ કા સંતુષ્ટ કરને મે એકાંત અયેાગ્ય તથા ઉનકે પૂર્ણ પુરુષત્વ કા, અલ્પાયુ હાને કે કારણ અપના વિકસિત સ્ત્રીત્વ નિછાવર કરને સે સદા અસમર્થાં થી; તે। ઉનકી સારી સચિત આશાએ પર પાની ફિર ગયા! ઇસકે પશ્ચાત્ । વર્ષોં કી અવધિ અર્થાત્ જબ તક કિ ઉનકી બાલિકા-પત્ની ૧૪ વર્ષોં કી ન હુ, ઉનકે લિયે એક અસહ્ય પ્રતીક્ષા ક। સમય થા. સ્વામીજી ને લિખા હૈ કિ યહુ સમય મેરે જીવન કા અધકારમય યુગ થા. ઇસકે પશ્ચાત ઉનકે હૃદય મેં, અપની સ્ત્રી કા પઢાકર શિક્ષિતા બનાને કા વિચાર ઉત્પન્ન હુઆ; પરંતુ ચાર્ડ દિનાંકે હી સહવાસ મેં વે ઇસ બાત કા ભલીભાંતિ જાન ગએક અપની ધર્મપત્ની કા શિક્ષિત કર અપને યેાગ્ય બનાને કે પહિલે ઉન્હેં અપને આચરણ કા ઠીક કર સ્વયં ઉનકે ચેાગ્ય બનાના હૈગા. એક રાત કા વે અદ્ભુત વિલંબ સે ધર લૌટ. ઉસ સમય વે શરાબ કે નશે મેં ચૂર થે. ઉનકા નૌકર ખડી કઠિનાઇ કે સાથ ઉન્હેં ઉનકે કમરે મેં લે ગયા. કમરે મે' પ્રવેશ કરતે હી કે હુત જોર સે વમન કરને લગે. ઉનકી ધર્મ પત્ની ને ઉસ સમય ઉનકે નષ્ટ કપડાં કે હટા કર ઉન્હેં અપને સહારે બિછાવન પર લિટાયા ઔર ઉનકી સેવા કરને લગીં, વે બહુત દેર તક અર્ધ-ચેતના કી અવસ્થા મે' રહે ઔર જબ ઉન્હે ચેતના હુષ્ટતા દેખા કિ ઉનકી સ્ત્રી પાસ બૈઠી હુઇ ઉનકી સેવા કર રહી હૈ. પતિ કે ભેજન ન કરને કે કારણ ઉન્હોંને ભી ઉસ રાત કે અન્નગ્રહણ નહીંકિયા. મુન્શીરામજી કે અપની દશા પર લજ્જા આઇ ઔર ઉન્હાંને અપની અવસ્થા સુધારને કા નિશ્ચય ક્રિયા. ઉનકા શ્લાન મુખ પત્ની સે ન દેખા ગયા ઔર ઉન્હાંને પતિ સે ઉદાસી કા કારણુ પૂછા. મુન્શન્સરામજી ને સ્પષ્ટ રૂપ સે કહ દિયા કિ શરાખવાલે કા ઋણ ચૂકાને કે લિયે ઉનકે પાસ રૂપયા નહીં હૈ. યહ સુનતે હી પત્ની ને ઝટ અપને સુનહલે કંકણાં કાઉનકી સેવા મેં અર્પિત કર કહા કિ ઇસે ખેંચ કર રૂપયે અદા કર દીજિયે. પહિલે તેા મુન્શીરામજી ઈસ ખાત પર પ્રસ્તુત નહીં હુએ, પર પત્ની કે બહુત આગ્રહ સે ઉનકી ખાતે માનલી, પત્ની કી ઇસ ભક્તિ ઔર પ્રેમ કે દેખકર ઉન્હાંને અપને સારે પૂર્વી અપરાધે કૈ ઉનસે કહ દિયા ઔર અપને આચરણ કા સુધાર કર ઉનકે યેાગ્યે ખનાને કા પ્રભુ કિયા. ઇસ પર ઉનકી ધર્મપત્ની તે એક આદ હિંદુ-રમણી કી તરહ કહા કિ આપ અપની મુરાયાં કા સુનને કી આજ્ઞા દે કર મુઝે ક્યાં પાપી અના રહે હૈ ? આપ મેરે સ્વામી હૈ મેરા કવ્ય કૈવલ આપકી સેવા કરના હી હૈ. ઉસ સમય રજની ફી એકાંત નિઃસ્તબ્ધતા મેં મુન્શીરામજી ને અપની પુણ્યમયી પત્ની કા સચ્ચા સ્વરૂપ દેખા! વહુ વાસ્તવિક મિલન કી સુખખદાયિની રાત્રિ થી ! વહ મિલન કા શુભ મુફ્ત થા, જબ કિ ભાવ ભાવ મેં ધ્રુપ જાતે હૈ', જબ કિ કલ્પના કલ્પના મેં હૂબ જાતી હૈ, જબ કિ વિચાર વિચારી મેં અતતિ હા જાતે હૈં ઔર જન્મકિ પતિ-પત્ની અપને કા એકદૂસરે મેં આત્મવિસ્તૃત કર તન્મય હૈ। જાતે હૈં. ઇસ તન્મયતા મે' એક અદ્ભુત આહલાદ ઔર વિચિત્ર વિ ત્રતા રહતી હૈ ઔર ઇસ પવિત્રતા મેં પુણ્ય કી પ્રેાવલ રસ્મિયાં પાપ કી દૂષિત ભાવના કા નાશ કર દેતી હૈ...! મુન્શીરામછ તે દેખા કિ ઉનકી ધ'પત્ની કે સતીત્વ કા અનંત પુણ્ય ઉનકી પતિત આત્મા કે ઉડ્ડાને મેં પૂર્ણરૂપેણ સમ` હૈ ! ઉસ દિન સે ઉનકે જીવન મે એકરૂપે વિચિત્ર પરિવર્તન હેાને લગા ! ઉત્ક કા ખીજ ઉસ શુભ ધડી મેં હી ખેાયા ગયા થા જો કિ ગત ૧૯૨૬ ઇ કી ૨૩ વી દિસ`ખર કૈા એક બૃહદ્ વૃક્ષ કે રૂપ મેં ધર્મવેદી પર બલિદાન હૈ। ગયા ! યહાં ઈસ ખાત પર ધ્યાન દેના અત્યંત આવશ્યક હૈ કિ મુન્શીરામજી કે આત્મિક સુધાર કા અધિકાંશ શ્રેય ઉનકી આદર્શ ધર્મપત્ની કા હૈ !
ઈન્હીં દિનાં ખરેલી મેં ઉનકી સ્વામી દયાનંદ સે મુલાકાત હુઈ. સ્વામી દયાનંદ ઇસ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034612 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhikshu Akhandanand |
| Publisher | Sastu Sahityavardhak Karyalay |
| Publication Year | 1928 |
| Total Pages | 432 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |