________________
vvvvvvvvvvvvvvvvvv/
www /
wh^^
^
છત સિ બાત કે અછૂત કિસ બાત કે?
પce મેં ચકિત ભાવ સે જીજી કી ઓર દેખને લગા. છછ ને અપને આપ કે શાન્ત કરકે કહા - મેહ મેં પડી હુઈ થી. ધર્મ કે નામ પર અધર્મ કા અનુષ્ઠાન કર રહી થી. મેં નિત્યપ્રતિ “ દુર્ગા સપ્તશતી ” મેં પાઠ કરતી થી કિ જગત કી સમસ્ત સ્ત્રિયાં ભગવતી કી હી પ્રતિમાર્યો છે; પર મેં ઉસકે અર્થ કી ઓર સે સદા ઉપેક્ષા કરતી થી. અને પ્રાણ ત્યાગ કરકે મુઝે ઇસ ઋષિ-વાક્ય સે વાસ્તવિક અર્થ કા બંધ કરા દિયા હૈ. યહ બ્રાહ્મણ સે ભી અધિક પૂજ્ય હૈ.
વિપત્તિ કે ઉસ ભીષણ અંધકાર મેં ભી મુઝે આનંદ કી એક રેખા દિખાઈ દી. અપની ધર્મ-બહિન કે ઉસ ત્યાગ કે ગૌરવ સે મેં ઉલ્લસિત હો ઉઠા. અપની નેહ-મયી છછ કે પાદપદ્મ મેં અબ કી બાર શિર રખ દિયા. ઉોને મુઝે અપને હદય સે લગા લિયા. ઉનકી આંખો સે ફિર અશ્રુધારા બહ ચલી !
કહ નહી સકતા કિ વહ મેરે ઉન્માદ કી ઉબ્રાન્તિ થી, અથવા કિસી દેવી લીલા કા વિશેષ ચમત્કાર પર મંને દેખા-સ્પષ્ટ રૂ૫ સે દેખા કિ મેરી ઉસ ધર્મ-બહિન કી પ્રાણહીન મૂર્તિ કે મુખ-મંડળ પર અબ ઉપેક્ષા એવં ઘણા કે ભાવ લીલા નહીં કર રહે થે; ઉસ પર અબ દિવ્ય આનંદ ઔર સંતોષ કી આભા વિઝીણું હે રહી થી.
પ્રાણ-પરિત્યાગ હી ત્યાગ કી પરમ સીમા હૈ.
છૂત કિસ બાત કે, અછત કિસ બાત કે? ( લેખક-પંઅનૂપશજી-બી. એ. એલ. ટી. “ચાંદ) મે ૧૯૨૭ના અંકમાંથી ) સિડ બેઠે મુખ કે વધર્મ–અનુયાયિ સે, છોડ છેડે આપ વજાતિ કે સપૂતે કે? ગોડ બેઠે અપને મહાનું અભિમાન હી સે, માન કે, ગુમાન કે, મહાન કરતૂ કે. સંભલ સકે ન સાલ સેકડ વ્યતીત હુએ, ડાલા હૈ વિધર્મ મેં સ્વધર્મ કે પ્રસૂતે કે અબ તે સુધારે હીન હાલ કે હુઈ હૈ દેર, અબ તે ઉબાર ઈન પતિત અછુ કે. દેખ કે તુમ્હારી ઇસ હૃદય-વિહીનતા કે, કેસ રહા જન–સમુદાય અવની કે હૈ મહિત હુએ હે સાવધાનતા રહી ન શેષ, ગાઢા હૈ સમય પૈ તુમ્હારા રંગ ફીકા હૈ. જ્ઞાની ઔર માની ક્યા રહેન અબ જાતિ બીચ, સારા જ્ઞાન-માન અસ્ત હે ગયા કભી કા હૈ, સમઝ અછ કે અછત કે સમાન રહે, આપકે લલાટ પે કલંક હી કા ટીકા હૈ. અબતે સંભાલના પડેગાં દુનિયા મેં તુમહેં, ખેં પોલ-ખોલ હાનિ-લાભ કેનિહાર લે; જનતા વિધમિયાં કી બઢતી દિને દિન હૈ, ઘટતે તુહીં હૈ ઇસ બાત કે વિચાર લે. આજ સે રહેંગે ન અછૂત હે અછૂત અબ, ભીષણ પ્રતિજ્ઞા માનસે મેં યહ ધાર લે; દીન દલિત કે, પતિતું કે, અપનાઓ શીઘ, હીન કે સુધાર લે, અછું કે ઉબાર લે. એક હી સમાન પાયા જીવન ધરા કે મધ્ય, રંગ-હંગ એક હી હૈ એક જમાત કે એક હી સમાન પાપ-પુણ્ય ભેગતે હૈ સદા, એક હી સ્વભાવવાલે ઔર એક ગાત છે. એક હી સમાન બની રહતે સક્લ મિલ, એક હી બને હૈ સદા સાથી દિન-રાત કે, ફિર યહ કૈસા હૈંચ-નીચ કે વિચાર કહે, છત કિસ બાત કે, અછૂત કિસ બાત કે?
ર. ૩૭ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com