________________
અછૂતતિ કી પરમાત્મશ્રદ્ધા
અદ્ભુતજાતિ કી પરમાત્મશ્રદ્ધા ( લેખકઃ-શ્રી. પ્રેમચંદજી-ચાંદ'ના અંત્યજાકમાંથી )
( ૧ )
માતૃ-પ્રેમ ! તુઝે ધન્ય હૈ. સ`સાર મેં ઔર જો કુછ હૈ, મિથ્યા હૈ, નિસ્સાર હૈં. માતૃપ્રેમ હી સત્ય હૈ, અક્ષય હૈ, અનશ્વર હૈ. તીન દિન સે સુખિયા કે મુહૂ મેં અન્ન કા ન એક દાના ગયા થા, ન પાની કી એક મુદ. સામને પુઆલ પર માતા ક! નન્હા–સા લાલ પડા કરાહ રહા થા. આજ તીન દિન સે ઉસને આંખે ખેાલી થીં. કભી ઉસે ગેાદ મેં ઉઠા લેતી, કભી પુઆલ પર સુલા દેતી. હુંસતે-ખેલતે ખાલક કે અચાનક કયા હૈ। ગયા, યહુ કાઇ નહીં ખતાતા થા. અસી દશા મેં માતા કે ભૂખ ઔર ખાસ કહાં ? એક ખાર પાની કા એક ઘૂટ મુંહ મે લિયા થા; પર કં કે નીચે ન લે જા સકી. ઇસ દુ:ખિયા કી વિપત્તિ કા વારપાર ન થા. સાલભર કે ભીતર દે! બાલક ગંગા કી ગેાદ મેં સૌપ ચૂકી થી. પતિદેવ પહિલે હી સિધાર ચૂકે થૈ. અખ ઉસ અભાગિની કે જીવન કા આધાર, અવલબ જો કુછ થા યહી બાલક થા. હાય ! કયા ઈશ્વર સે ભી ઉસકી ગેાદ સે છીન લેના ચાહતે હૈ' યહ કલ્પના કરતે હી માતા કી આંખાં સે ઝરઝર આંસૂ બહને લગતે થે. ઇસ બાલક કે વહુ એક ક્ષણભર કે લિએ ભી અકેલા ન છેડતી થી. ઉસે સાથ લેકર ધાસ છીલને જાતી. ધાસ ખેચને ખાજાર જાતી તેા ખાલક ગાદ મેં હેાતા. ઉસકે લિયે ઉસને એક નન્હી–સી ખુપી ઔર નન્હી–સી ખાંચી બનવા દી થી. જીયાવન માતા કે સાથ ધાસ છીલતા ઔર ગઈ સેકહતા:-અમ્મા ! હમેં ભી ખડી-સી ખુરપી બનવા દા, હમ બહુત સી ધાસ છીલેંગે. તુમ દ્વારે માચી પર બૈઠી રહના અમ્મા, મૈં ઘાસ મેચ લાઉંગા. મેં પૂછતી:હમારે લિયે કયા કયા લાગે બેટા? જીયાવન લાલ-લાલ સાડિયાં કા વાદા કરતા. અપને લિયે બહુત-સા ગુડ લાના ચાહતા થા. વે હી ભેાલી-ભાલી ખાતે ઇસ સમય યાદ આા આકર માતા કે હૃદય કે શૂલ કે સમાન વેધ રહી થી. જે ખાલક કા દેખતા, યહી કહેતાકિસી કા ડી ઢું; કાઇકની નજર લાગી છે,) પર કિસકી ડી હૈ ? ઇસ વિધવા કા ભી સંસાર મેં કાઈ બૈરી હૈ ? અગર ઉસકા નામ માલૂમ હૈ। જાતા તે સુખિયા જાકર ઉસકે ચરણાં પર ગિર પડતી ઔર બાલક કે ઉસકી ગાદ મે’રખ દેતી. કયા ઉસકા હ્રદય દયા સે ન પિગલું જાતા ? પર નામ કાઇ નહી બતાતા. હાય, કિસસે પૂછે, કયા કરે ! !
૫
( ૨ )
તીન પહર રાત ખીત ચૂકી થી. સુખિયા કા ચિન્તાવ્યથિત, ચંચલ મન ક્રઠે-કાઠે દૌડ રહ્ય થા. કિસ દેવી કી શરણુ જાય, કિસ દેવતા કી મનૌતી કરે, ઇસી સેાચ મેં પડેપડે ઉસે એક ઝપકી આ ગઇ. કયા દેખતી હૈ કિ ઉસકા સ્વામી આકર ખાલક કે સિરહાને ખડા હા જાતા હૈ ઔર બાલક કે સિર પર હાથ ફેર કર કહતા હૈ:-રા મત સુખિયા,તેરા ખાલક અચ્છા હા જાયગી. કુલ ઠાકુરજી કી પૂજા કર દે, વહી તેરે સડાય હેાંગે.” ય કહુ કર વહ ચલા ગયા. સુખિયા કી આંખ ખુલ ગઇ. અવશ્ય હી ઉસકે પતિદેવ આગે થે, ઇસમે સુખિયા કે જરા ભી સંદેહ ન હુઆ. ઉન્હેં અબ ભી મેરી સુધિ હૈ, યહ સોચ કર્ ઉસકા હૃદય આશા સે પરિપ્લાવિત હેા ઉઠા. પતિ કે પ્રતિશ્રદ્દા ઔર પ્રેમ સે ઉસકી આંખે સજલ હે! ગઇ. ઉસને ખાલક કા ગેાદ મેં ઉઠા લિયા ઔર આકાશ કી એર તાકતી હુઇ ખેલી:-“ભગવન્ ! મેરા ખાલક અચ્છા હા જાય, મૈં તુમ્હારી પૂજા કરૂ...ગી. અનાથ વિધવા પર દયા કરે.’
ઉસી સમય જીયાવન કી આંખે' ખુલ ગ. ઉસને પાની માંગા. માતા દૌડ કર કટારે મેં પાની લિયા ઔર અચ્ચે કા પિલા દિયા.
જીયાવન પાની પી કર કહા:–અમ્મા, રાત હૈ કિ દિન ? સુખિયાઃ——અભી તા રાત હૈ બેટા ! તુમ્હારા છ કૈસા હૈ ? જીયાવનઃ—અચ્છા હૈ અમ્મા. અખ મૈં અચ્છા હૈ। ગયા.
સુખિયાઃ—તુમ્હારે મુહ મેં ઘી-શક્કર હા બેટા ! ભગવાન કરે તુમ જલ્દ અચ્છે હા જાવ. કુછ ખાતે કૈા જી ચાહતા હૈ?
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com